Σενάριο διδασκαλίας για την ποίηση του Μ.Σαχτούρη(Ελεγκτής--Αποκριά

ΚΣΕ 14^Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ.

1.Ταυτότητα του σεναρίου

Τίτλος: : Τα βασικά χαρακτηριστικά της ποίησης του Μ.Σαχτούρη μέσα από δύο σημαντικά του ποιήματα και η ένταξη της σε λογοτεχνικό-λογοτεχνικά ρεύματα.

Δημιουργός: Μιχαλόπουλος  Ιωάννης.

Διδακτικά αντικείμενα: Νεοελληνική Λογοτεχνία και Πληροφορική(Διαθεματική Προσέγγιση).

Τάξη:Γ Λυκείου- θεωρητική κατεύθυνση.

Διάρκεια : 4 ώρες.

Προϋποθέσεις υλοποίησης: Εξοικείωση των μαθητών με τα ηλεκτρονικά σώματα κειμένων και τον τρόπο αναζήτησης λέξεων σε αυτά ,το διαδίκτυο, την αξιοποίηση συγκεκριμένων διαδικτυακών εργαλείων, τη χρήση επεξεργαστή κειμένου και προγράμματος παρουσίασης ,την εκπόνηση εργασιών σε ομάδες .Η υλοποίηση του συγκεκριμένου σεναρίου προϋποθέτει φυσικά την εξασφάλιση κατάλληλης υλικοτεχνικής υποδομής, όπως αίθουσα πληροφορικής ,επαρκή  αριθμό ηλεκτρονικών υπολογιστών για τους μαθητές κ.ά.

Τεχνολογικά εργαλεία που θα χρειαστούν:  Φυλλομετρητής ,διαδίκτυο ,εργαλεία γλωσσικής τεχνολογίας που υποστηρίζουν μορφολογική, σημασιολογική και γενικής δομής ανάλυση των στερεοτύπων της Ελληνικής γλώσσας ,πρόγραμμα παρουσίασης, βιντεοπροβολέας και ιστολόγιο. Συγκεκριμένα από το διαδίκτυο θα χρησιμοποιηθούν τα ψηφιακά βιβλία της νεοελληνικής λογοτεχνίας της Γ΄Λυκείου,το λεξικό λογοτεχνικών όρων της Β΄Λυκείου , το youtube,τo tagxedo-creator, η ανεμόσκαλα.

2.Σύντομη Περιγραφή.                                                                                                   

Οι μαθητές χωρισμένοι σε ομάδες θα κληθούν να  εξετάσουν μία πτυχή της ποίησης του Μίλτου Σαχτούρη .Τη μορφή τη γλώσσα, το  λεξιλόγιο ,τα εκφραστικά μέσα ,τους αφηγηματικούς τρόπους, το περιεχόμενο στηριζόμενοι σε δύο ποιήματα του , την <<Αποκριά>> και τον <<Ελεγκτή>. Στη συνέχεια θα δοθούν τα φύλλα εργασίας στις ομάδες των μαθητών και με βάση τα αποτελέσματα της αναζήτησής τους , θα προσπαθήσουν να προχωρήσουν σε συμπεράσματα σχετικά με τα βασικά χαρακτηριστικά της ποίησης  του Σαχτούρη στους τέσσερις αυτούς τομείς και την ένταξη της ποίησης του σε λογοτεχνικό-λογοτεχνικά ρεύματα.

3.Στόχοι-Σκεπτικό.

Βασικός σκοπός της υλοποίησης του σεναρίου είναι να μάθουν οι μαθητές να αξιοποιούν τις ΤΠΕ ως περιβάλλον έρευνας και   ανακαλυπτικής   μάθησης και να αποκτήσουν επίγνωση των δυνατοτήτων και των ορίων τους. Οι μαθητές εξοικειώνονται με τη διαδικασία χρήσης του Διαδικτύου για την εξυπηρέτηση συγκεκριμένων γνωστικών σκοπών  και ασκούνται στη διαχείριση πληροφοριών με ορισμένους άξονες και στόχους .Ειδικότερα στόχος του συγκεκριμένου σεναρίου είναι να προτείνει έναν πιο επαγωγικό τρόπο διδασκαλίας της νεοελληνικής λογοτεχνίας και ίσως έναν πιο ελκυστικό τρόπο εκμάθησης των χαρακτηριστικών των σύγχρονων ποιητών και των λογοτεχνικών ρευμάτων, τα οποία θα τα ανακαλύψουν οι ίδιοι οι μαθητές μέσα από την έρευνά τους και με την διακριτική επέμβαση και καθοδήγηση του διδάσκοντα.

Οι ειδικότεροι στόχοι του συγκεκριμένου σεναρίου είναι οι εξής:

Γνωστικοί στόχοι

1)Να κατανοήσουν   οι μαθητές και να αναγνωρίζουν τα βασικά χαρακτηριστικά της ποίησης του Μίλτου Σαχτούρη.

2)Να κατανοήσουν τα λογοτεχνικά ρεύματα στα οποία ανήκει η ποίηση του Μ.Σαχτούρη.

3)Να γνωρίσουν τις επιδράσεις που δέχτηκε η ποίηση του Σαχτούρη και από τη ζωγραφική καθώς και να γνωρίσουν το ρόλο του χρώματος στην ποίηση του.

4)Με βάση το περιεχόμενο των δύο ποιημάτων ,που αναφέρονται στην εποχή του εμφυλίου πολέμου να κάνουν νοηματικές προεκτάσεις και να αναφερθούν στο παρόν .

 Στόχοι σχετικά με τις ΤΠΕ.

1)Χρήση του μηχανισμού αναζήτησης με λέξεις –κλειδιά (ψηφιακός γραμματισμός).

2)Χρήση και γνωριμία με τα ψηφιακά βιβλία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας της Β και της Γ Λυκείου.

3)Ευρεία χρήση του διαδικτύου. Να αναπτύξουν πρωτοβουλίες και να αξιοποιήσουν δημιουργικά τον υπάρχοντα σχολικό χρόνο και χώρο.

 Παιδαγωγικοί στόχοι.

1)Συνεργασία μεταξύ των μαθητών της τάξης , ώστε να φτάσουν στη σωστή κατανόηση του μαθήματος ,στη σύνθεση των συμπερασμάτων και στην τελική αποτίμηση του μαθήματος αναλαμβάνοντας πρωτοβουλίες μέσα από μία πρωτότυπη διαδικασία και με τη μικρότερη συμμετοχή και καθοδήγηση του διδάσκοντα.

4. Μεθοδολογία.

1)Προσωπική εισήγηση-άμεση έκθεση –παρουσίαση των βασικών σημείων του μαθήματος (δασκαλοκεντρική μέθοδος), 2)Μαθητοκεντρική μέθοδος, ανάληψη πρωτοβουλιών από τους μαθητές 3)Ομαδοσυνεργατική μέθοδος 4)Κατευθυνόμενος διάλογος.4 Επαγωγική μέθοδος : οι μαθητές μέσα από το παραδειγματικό υλικό που θα εντοπίσουν οι ίδιοι θα φτάσουν στην διατύπωση γενικών κανόνων για την ποίηση του Μ.Σαχτούρη και τις σύγχρονες επιδράσεις της.

5.  Λεπτομερής περιγραφή της πορείας εφαρμογής του  σεναρίου.

3 ώρες

Τα δύο ποιήματα του Μ.Σαχτούρη στα οποία θα στηριχτεί το σενάριο μας θα είναι <<Η Αποκριά>>  και  << Ο ελεγκτής>>. Ως αφόρμηση μπορούμε να πούμε στα παιδιά να μεταβούν στο Tagxedo creator και να δημιουργήσουν ένα συννεφόλεξο από ό,τι τους έρχεται στο μυαλό όταν ακούνε τις λέξεις Αποκριά και Ελεγκτής,το οποίο θα  το  χρησιμοποιήσουν αργότερα όταν θα μελετήσουν τα δύο ποιήματα.

Στη συνέχεια θα ακολουθήσει μία μικρή εισήγηση του καθηγητή που θα αναφέρεται στις ποιητικές συλλογές και στα συγκεκριμένα ποιήματα του Μ.Σαχτούρη. Την ίδια στιγμή οι μαθητές θα μπορούσαν να βρουν επιπλέον πληροφορίες για τα δύο ποιήματα και τις ποιητικές συλλογές στις οποίες ανήκουν μεταβαίνοντας στην Ανεμόσκαλα μέσα από το διαδίκτυο.

 Κατόπιν οι μαθητές αφού διαβάσουν από τα ψηφιακά βιβλία των Κειμένων της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Γ             Λυκείου γενικής παιδείας το ποίημα <<Η Αποκριά>> και το βιογραφικό σημείωμα του Μ.Σαχτούρη και από το ψηφιακό βιβλίο της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας για τη θεωρητική κατεύθυνση της Γ Λυκείου το ποίημα <<Ο ελεγκτής>>, καθώς και από το ψηφιακό βιβλίο της Β΄ Λυκείου λεξικό των λογοτεχνικών όρων για τα λογοτεχνικά ρεύματα του Συμβολισμού ,σελ.175 κ.ε. και του Υπερρεαλισμού, σελ191 κ.ε. θα χωριστούν σε τέσσερις ομάδες των 5 ατόμων . 

Επίσης προτού αρχίσουν την εργασία τους μπορούν να μεταβούν στο  youtube και να ακούσουν το Μ.Σαχτούρη να απαγγέλλει το ποίημα <<Η Αποκριά>> καθώς και το <<Μίλτος Σαχτούρης κληρονόμος πουλιών 1.1. για τον <<Ελεγκτή>>.

Στη συνέχεια η κάθε ομάδα θα έχει ένα φύλλο εργασίας με στοχευμένες ερωτήσεις σχετικά με τη μορφή τη γλώσσα το λεξιλόγια των ποιημάτων (1ομάδα),με τα εκφραστικά μέσα(2 ομάδα), με τους αφηγηματικούς τρόπους ,αφηγηματικές τεχνικές(3 ομάδα) και το περιεχόμενο των δύο ποιημάτων (4 ομάδα). Όλες οι ομάδες θα μελετήσουν και τα δύο ποιήματα και θα απαντήσουν στις ερωτήσεις. Με αυτόν τον τρόπο θα εξασκηθούν και στη σύγκριση κειμένων και θα φτάσουν τόσο στον παιδαγωγικό μας στόχο που είναι να συνεργαστούν αλλά και στους γνωστικούς μας στόχους που είναι που είναι να ανακαλύψουν ορισμένα χαρακτηριστικά της ποίησης του Μ.Σαχτούρη με βάση αυτούς τους τέσσερις τομείς και να εντάξουν την ποίησή του σε λογοτεχνικό-α ρεύματα.

.

 

4^η ώρα.

Κατευθυνόμενος διάλογος. Συζήτηση , σύνθεση των εργασιών σε ένα τελικό power point καταγραφή των τελικών συμπερασμάτων μας για την ποίηση του Μ.Σαχτούρη τις επιρροές που δέχτηκε,τα λογοτεχνικά ρεύματα στα οποία ανήκει, τα σύγχρονα μηνύματά της. Επίλυση αποριών .Κλείνουμε με το πολύ ωραίο  video από την ιστοσελίδα των e-φιλολογικών θεμάτων. http://dimichri65.blogspot.gr/2012/12/blog-post.html , το οποίο  θα μας δώσει τη δυνατότητα για τη σύνδεση παρελθόντος- παρόντος καθώς επίσης θα μας κάνει να προβληματιστούμε για την ελληνική κοινωνία και τις δυσκολίες που συναντά σήμερα ο Ελληνικός λαός. Επίσης οι μαθητές χρησιμοποιώντας το εργαλείο gloster θα μπορούσαν να φτιάξουν μία ψηφιακή αφίσα με τα κύρια σημεία της ποίησης του Μ. Σαχτούρη και να την αναρτήσουν στο ιστολόγιο της τάξης τους. 

 

6.Αποτιμήση-Κριτική –Προεκτάσεις Επέκτασης.

Η εφαρμογή του σεναρίου κινητοποίησε τους μαθητές ,που επέδειξαν μεγαλύτερη προσοχή και ενδιαφέρον για τη νεοελληνική λογοτεχνία έχοντας ως κίνητρο την ποίηση ενός μοντέρνου ποιητή .Συμμετείχαν ενεργά στη μαθησιακή διαδικασία κι επέδειξαν ευρηματικότητα και δημιουργικότητα τόσο στην αναζήτηση ,οργάνωση και παρουσίαση του υλικού, όσο και στην επίλυση προβλημάτων. Η αξία του διδακτικού σεναρίου επικεντρώνεται κυρίως στο ότι έδωσε την δυνατότητα στους μαθητές να συνεργαστούν να δημιουργήσουν και να έρθουν κοντά στη νεοελληνική λογοτεχνία με έναν  πιο ευχάριστο τρόπο. Βέβαια θα πρέπει να υπογραμμίσουμε ότι προκειμένου να βγει ο καθηγητής από τον άχαρο ρόλο του απλού διεκπεραιωτή της ύλης του μαθήματος θα πρέπει να αλλάξουν τα  σχολικά προγράμματα και να δοθεί ο χρόνος και οι δυνατότητες για τέτοιου είδους δράσεις.

7.ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1.Επιμορφωτικό υλικό για τη εκπαίδευση των επιμορφωτών στα Πανεπιστημιακά Κέντρα Επιμόρφωσης, Τεύχος 3:Κλάδος ΠΕΟ2,Β΄ Έκδοση Αναθεωρημένη και Βελτιωμένη, Πάτρα 2011.

2..Βέτσιος Ελευθέριος-Κολίτση Φιλοθέη, Σενάριο που αφορά τη διδασκαλία της νεοελληνικής λογοτεχνίας με τη χρήση ΤΠΕ. https: //sites google.com/site/evetsios/didaktika –senaria.

ΦΥΛΛΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

<< Αφού διαβάσετε στο ψηφιακό βιβλίο της Γ΄ λυκείου νεοελληνική λογοτεχνία γενικής παιδείας το ποίημα <<Η Αποκριά>> και το βιογραφικό σημείωμα του  Μ.Σαχτούρη  και από το ψηφιακό βιβλίο της Γ’ Λυκείου θεωρητικής κατεύθυνσης το ποίημα < Ο Ελεγκτής>>,  να απαντήσετε στα παρακάτω φύλλα εργασίας.

 

 

1 ^οΦΥΛΛΟ (μορφή-γλώσσα  των ποιημάτων).

1. Να μελετήσετε τη μορφή των δύο ποιημάτων(στροφές, στίχος, ομοιοκαταληξία)

2.α)Η γλώσσα των δύο ποιημάτων  είναι η απλή δημοτική και ο λόγος λιτός. Βάση του λόγου του Σαχτούρη είναι το ρήμα και το ουσιαστικό . Να επιβεβαιώσετε την παραπάνω θέση με τρία παραδείγματα από κάθε ποίημα.

β)Η σχολιαστεί η γλωσσική μορφή του τίτλου των δύο ποιημάτων.

3. Να παρατηρήσετε και να χρωματίσετε τη συνύπαρξη και την σύνταξη των λέξεων στα δύο ποιήματα.

4.Με βάση τις απαντήσεις σας  να καταγράψετε σε  μία παρουσίαση power point τα συμπεράσματά σας για τα χαρακτηριστικά της ποίησης του Μ.Σαχτούρη όσον αφορά τη μορφή ,τη γλώσσα και το λεξιλόγιο . Σε ποιο ή ποια λογοτεχνικά ρεύματα θα  την εντάσσατε;

2^ο ΦΥΛΛΟ(εκφραστικά μέσα των ποιημάτων)      

1. Να  εντοπίσετε δύο εκφραστικά μέσα από κάθε ποίημα.

2.Ποιο πιστεύετε ότι είναι το κυρίαρχο εκφραστικό μέσο στην ποίηση του Μ.Σαχτούρη και γιατί; Πως παρουσιάζεται αυτό; Να αναφέρετε από δύο παραδείγματα από κάθε ποίημα.

3. Πως λειτουργούν τα σύμβολα στα δύο ποιήματα; Κατά την απάντησή σας να δώσετε βαρύτητα στον συμβολικό χαρακτήρα των χρωμάτων στην ποίηση του Σαχτούρη. Να μεταβείτε στο διαδίκτυο να βρείτε τον πίνακα του Π.Πικάσο <<Γκουέρνικα > και να συγκρίνετε τα χρώματα και τα σύμβολα με τα οποία οι δύο καλλιτέχνες παρουσιάζουν την φρίκη του πολέμου.

4. Με βάση τις απαντήσεις σας να καταγράψετε σε  μία παρουσίαση power point τα συμπεράσματά σας για τα χαρακτηριστικά της ποίησης του Μ.Σαχτούρη όσον αφορά τα εκφραστικά μέσα . Σε ποιο ή ποια λογοτεχνικά ρεύματα θα  την εντάσσατε;

3^Ο ΦΥΛΛΟ(αφηγηματικοί τρόποι –τεχνικές  των ποιημάτων)

1.Ποια είναι η οπτική γωνία του αφηγητή στα δύο ποιήματα;

2. Πως παρουσιάζεται το ποιητικό εγώ μέσα στα δύο ποιήματα;

3.Τι πετυχαίνει ο ποιητής με τις αφηγηματικές επιλογές που κάνει στα δύο ποιήματα;

4.Με βάση τις απαντήσεις σας να καταγράψετε σε  μία παρουσίαση power point τα συμπεράσματά σας για τα χαρακτηριστικά της ποίησης του Μ.Σαχτούρη όσον αφορά τους αφηγηματικούς τρόπους και τις αφηγηματικές τεχνικές . Σε ποιο ή ποια λογοτεχνικά ρεύματα θα  την εντάσσατε;

4^ΟΦΥΛΛΟ(το περιεχόμενο των ποιημάτων)

1.Ποια πιστεύετε ότι είναι τα μηνύματα που θέλει να μας περάσει ο ποιητής στα δύο ποιήματα;

2 Ποια σταθερά θέματα και κοινά μοτίβο μπορείτε να βρείτε μέσα από τα δύο ποιήματα; Να τα χρωματίσετε χρησιμοποιώντας διαφορετικά χρώματα για το καθένα.

3. Ποια είναι η σχέση της ποίησης και του ποιητή με την κοινωνική πραγματικότητα έτσι όπως παρουσιάζεται μέσα  από τα δύο ποιήματα;

4.Με βάση τις απαντήσεις σας να καταγράψετε σε  μία παρουσίαση power point τα συμπεράσματά σας για τα χαρακτηριστικά της ποίησης του Μ.Σαχτούρη όσον αφορά το περιεχόμενο  Σε ποιο ή ποια λογοτεχνικά ρεύματα θα  την εντάσσατε; Ακόμη να καταγράψετε και τις αντιλήψεις του ποιητή για το χρέος του ποιητή απέναντι στην κοινωνία.

Σημείωση: Απαραίτητη προϋπόθεση για να απαντήσουν οι μαθητές στα φύλλα εργασίας είναι φυσικά και η διακριτική βοήθεια του καθηγητή κυρίως για το 2 και το 4.

Σενάριο διδασκαλίας για το άναρθρο απαρέμφατο στην αρχαία ελληνική , η σχέση του με την νέα ελληνική

ΚΣΕ 14^ΟΓΥΜΝΑΣΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ

 

  1.Tαυτότητα του σεναρίου.

Τίτλος: Το άναρθρο απαρέμφατο στην Αρχαία Ελληνική.

Δημιουργός:  Μιχαλόπουλος     Ιωάννης.

Διδακτικά αντικείμενα:     Αρχαία Ελληνική Γλώσσα και Πληροφορική.

(  Διαθεματική  Προσέγγιση).                              

Τάξη:  Β ΄ Λυκείου

Χρονική διάρκεια : 2 ώρες.

Προϋποθέσεις υλοποίησης: Εξοικείωση των μαθητών με τα ηλεκτρονικά σώματα κειμένων και τον τρόπο αναζήτησης λέξεων σε αυτά ,το διαδίκτυο, την αξιοποίηση συγκεκριμένων διαδικτυακών εργαλείων, τη χρήση επεξεργαστή κειμένου και προγράμματος παρουσίασης ,την εκπόνηση εργασιών σε ομάδες   .Η υλοποίηση του συγκεκριμένου σεναρίου προϋποθέτει φυσικά την εξασφάλιση κατάλληλης υλικοτεχνικής υποδομής, όπως αίθουσα πληροφορικής ,επαρκή  αριθμό ηλεκτρονικών υπολογιστών για τους μαθητές κ.ά.

Τεχνολογικά εργαλεία που θα χρειαστούν: Φυλλομετρητής ,διαδίκτυο, εργαλεία γλωσσικής τεχνολογίας που υποστηρίζουν μορφολογική, σημασιολογική και γενικής δομής ανάλυση των στερεοτύπων της Ελληνικής γλώσσας ,πρόγραμμα παρουσίασης ,βιντεοπροβολέας και ιστολόγιο. Συγκεκριμένα από το διαδίκτυο θα χρησιμοποιηθεί η Πύλη για την Ελληνική γλώσσα και ειδικότερα ο Συμφραστικός Πίνακας λέξεων του Ανθολογίου Αττικής Πεζογραφίας ,βασικό λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής ,Αρχές Σύνταξης της Αρχαίας Ελληνικής και της Νέας Ελληνικής.

2.Σύντομη Περιγραφή.                                                                                                   

Οι μαθητές χωρισμένοι σε ομάδες θα κληθούν να εξετάσουν από ένα είδος του άναρθρου απαρεμφάτου με τη βοήθεια της θεωρίας του συντακτικού. Στη συνέχεια θα δοθούν τα φύλλα εργασίας στις ομάδες των μαθητών και με βάση τα αποτελέσματα της αναζήτησής τους στην ηλεκτρονική Πύλη ,θα  προσπαθήσουν να προχωρήσουν σε συμπεράσματα σχετικά με τα είδη του άναρθρου απαρεμφάτου στην αρχαία  ελληνική ,τα ρήματα από τα οποία εξαρτώνται τις διαφορές τους όσον αφορά τη μετάφρασή τους ,το συντακτικό τους ρόλο και τη σχέση του απαρεμφάτου της αρχαίας ελληνικής με ορισμένα είδη προτάσεων της Νέας Ελληνικής.

3.Στόχοι-Σκεπτικό.

Βασικός σκοπός της υλοποίησης του σεναρίου είναι να μάθουν οι μαθητές να αξιοποιούν τις ΤΠΕ ως περιβάλλον έρευνας και   ανακαλυπτικής   μάθησης και να αποκτήσουν επίγνωση των δυνατοτήτων και των ορίων τους. Οι μαθητές εξοικειώνονται με τη διαδικασία χρήσης του διαδικτύου για την εξυπηρέτηση συγκεκριμένων γνωστικών σκοπών  και ασκούνται στη διαχείριση πληροφοριών με ορισμένους άξονες και στόχους .Ειδικότερα στόχος του συγκεκριμένου σεναρίου είναι να προτείνει έναν πιο επαγωγικό τρόπο διδασκαλίας του αρχαίου ελληνικού συντακτικού ,και ίσως έναν πιο ελκυστικό τρόπο εκμάθησης των κανόνων του συντακτικού  , τους οποίους θα τους δημιουργήσουν οι ίδιοι οι μαθητές μέσα από την έρευνά τους   με την διακριτική επέμβαση και καθοδήγηση του διδάσκοντα.

Οι ειδικότεροι στόχοι του συγκεκριμένου σεναρίου είναι οι εξής:

Γνωστικοί στόχοι

1)Να κατανοήσουν   οι μαθητές και να αναγνωρίζουν τα είδη του  άναρθρου  απαρεμφάτου.

2)Να κατανοήσουν πως μεταφράζεται το απαρέμφατο ανάλογα με το είδος του και με τι είδους  πρόταση της αρχαίας ελληνικής ισοδυναμεί καθώς και το συντακτικό του ρόλο ανάλογα με το ρήμα από το οποίο εξαρτάται.

3)Να κατανοήσουν ότι το Συντακτικό στο μάθημα των Αρχαίων Ελληνικών αναφέρεται σε σχέσεις (απλές ή σύνθετες) εννοιών, σημασιών και νοημάτων ,που ακολουθούν μία ιεραρχική διάρθρωση.

4)Σύγκριση με τη νέα ελληνική γλώσσα , με ποιες προτάσεις ισοδυναμεί το απαρέμφατο της αρχαίας ελληνικής ανάλογα με το είδος του.

 Στόχοι σχετικά με τις ΤΠΕ.

1)Χρήση ενός ανοιχτού αρχαιογνωστικού περιβάλλοντος όπως η <<Πύλη για την ελληνική Γλώσσα>>.

 2)Χρήση του μηχανισμού αναζήτησης με λέξεις –κλειδιά (ψηφιακός γραμματισμός). 3)Χρήση και γνωριμία με το ψηφιακό βιβλίο γραμματικής της νέας ελληνικής(Α,Β,Γ, Γυμνασίου).

 4)Ευρεία χρήση του διαδικτύου. Να αναπτύξουν πρωτοβουλίες και να αξιοποιήσουν δημιουργικά τον υπάρχοντα σχολικό χρόνο και χώρο.

 Παιδαγωγικοί στόχοι.

1)Συνεργασία μεταξύ των μαθητών της τάξης , ώστε να φτάσουν στη σωστή κατανόηση του μαθήματος ,στη σύνθεση των συμπερασμάτων και στην τελική αποτίμηση του μαθήματος αναλαμβάνοντας πρωτοβουλίες μέσα από μία πρωτότυπη διαδικασία και με τη μικρότερη συμμετοχή και καθοδήγηση του καθηγητή.

4. Μεθοδολογία.

1)Προσωπική εισήγηση-άμεση έκθεση –παρουσίαση των βασικών σημείων του μαθήματος (δασκαλοκεντρική μέθοδος), 2) Μαθητοκεντρική  μέθοδος, ανάληψη πρωτοβουλιών από τους μαθητές 3)Ομαδοσυνεργατική μέθοδος 4)Κατευθυνόμενος διάλογος.4 Επαγωγική μέθοδος : οι μαθητές μέσα από το παραδειγματικό υλικό που θα εντοπίσουν οι ίδιοι θα φτάσουν στην διατύπωση γενικών κανόνων για τα είδη του  άναρθου απαρεμφάτου, τη μετάφρασή τους το συντακτικό τους ρόλο  και τη σχέση τους με τη Νέα Ελληνική.

5.  Λεπτομερής περιγραφή της πορείας εφαρμογής του  σεναρίου.

1^η ώρα:

Αρχικά θα γίνει από τον διδάσκοντα μία πρώτη παρουσίαση του άναρθρου  απαρεμφάτου. Οι μαθητές θα οδηγηθούν από τον διδάσκοντα να  βρουν παραδείγματα απαρεμφάτων με βάση   ορισμένα ρήματα π.χ.ειμί , κελεύω,έσομαι ,γίγνομαι ,βούλομαι κ.τ.λ. , μέσα από την <<Πύλη για την ελληνική γλώσσα>> . Αφού καταγράψουν όλοι τις παρατηρήσεις τους  για τα είδη του  απαρεμφάτου στη συνέχεια θα χωριστούν σε τέσσερις ομάδες των 6 ατόμων. Η  κάθε ομάδα θα έχει ένα φύλλο εργασίας και μία συγκεκριμένη αποστολή.

1)Η  πρώτη ομάδα θα χρησιμοποιήσει τους συμφραστικούς πίνακες από την πύλη για την αρχαία  ελληνική γλώσσα και θα πρέπει να διερευνήσει: α)τα απαρέμφατα με τα οποία συντάσσονται τα ρήματα νομίζω.λέγω,δοκώ.β)πώς

μεταφράζονται,με τι είδους πρόταση της αρχαίας ελληνικής ισοδυναμούν και γ)ποια είναι η συντακτική τους θέση.

2)Η δεύτερη ομάδα θα χρησιμοποιήσει τους συμφραστικούς πίνακες από την πύλη για την αρχαία ελληνική γλώσσα και θα πρέπει να διερευνήσει:α) τα απαρέμφατα με τα οποία συντάσσονται τα ρήματα κελεύω ,βούλομαι,  ΄εθέλω-θέλω β)πώς μεταφράζονται ,με τι είδους πρόταση της αρχαίας ελληνικής ισοδυναμούν και γ)ποια είναι η συντακτική τους θέση.

3) Η τρίτη ομάδα θα χρησιμοποιήσει και τα έξι ρήματα των δύο προηγούμενων ομάδων και από τα σώματα κειμένων της ηλεκτρονικής πύλης θα φέρει συγκεκριμένα παραδείγματα για το καθένα ρήμα μέσα από κείμενα καθώς επίσης και τη μετάφραση των απαρεμφάτων με τα οποία συντασσόνται. Στη συνέχεια χρησιμοποιώντας και τις αρχές σύνταξης για τα απαρέμφατο από την ηλεκτρονική πύλη για την αρχαία ελληνική γλώσσα θα καταγράψει είτε χρησιμοποιώντας τον κειμενογράφο φτιάχνοντας ένα αρχείο word είτε φτιάχνοντας ένα power point, τα συμπεράσματα της για τα είδη του άναρθρου απαρεμφάτου ,πώς ονομάζονται ανάλογα με τα ρήματα από τα οποία εξαρτώνται ,πως μεταφράζονται ανάλογα με το είδος τους και το ρήμα από το οποίο εξαρτώνται και με τι είδους προτάσεις της αρχαίας ελληνικής ισοδυναμούν.

4) Η τέταρτη ομάδα χρησιμοποιώντας από την πύλη για την ελληνική γλώσσα τη νέα ελληνική και τη γραμματική ή το ψηφιακό βιβλίο Γραμματική για την Α,Β,Γ, Γυμνασίου ,σελ.146-147,θα μελετήσει τις δευτερεύουσες ειδικές και βουλητικές ονοματικές προτάσεις και θα καταγράψει παραδείγματα ,ώστε να γίνει η σύγκριση και να κατανοήσουμε τη σχέση του απαρεμφάτου της αρχαίας ελληνικής με τις προτάσεις της νέας ελληνικής γλώσσας. Κατά  την έρευνά τους θα στηριχτούν στα ρήματα :λέω,  πιστεύω, νομίζω ,θέλω, επιθυμώ και στη σύνταξή τους.

 

2^η ώρα.

Κατευθυνόμενος διάλογος. Συζήτηση ,καταγραφή των τελικών συμπερασμάτων μας για το απαρέμφατο της αρχαίας ελληνικής τη μετάφρασή του και τη μορφή του στη νέα ελληνική.  Επίλυση αποριών . Χρήση και του σώματος κειμένων από την πύλη για την νέα ελληνική γλώσσα ,ώστε να δούμε και ορισμένα κείμενα στα οποία εφαρμόζεται η θεωρία που μάθαμε σε σχέση και με την νέα ελληνική γλώσσα.

6.Αποτιμήση-Κριτική –Προεκτάσεις Επέκτασης.

Η εφαρμογή του σεναρίου κινητοποίησε τους μαθητές ,που επέδειξαν μεγαλύτερη προσοχή και ενδιαφέρον για το συντακτικό φαινόμενο του άναρθρου απαρεμφάτου στην Αρχαία Ελληνική. Συμμετείχαν ενεργά στη μαθησιακή διαδικασία κι επέδειξαν ευρηματικότητα και δημιουργικότητα τόσο στην αναζήτηση, οργάνωση και παρουσίαση του υλικού, όσο και στην επίλυση προβλημάτων. Η αξία του διδακτικού σεναρίου επικεντρώνεται κυρίως στο ότι έδωσε την δυνατότητα στους μαθητές να συνεργαστούν να δημιουργήσουν και να έρθουν κοντά στην κλασσική παιδεία με έναν  πιο ευχάριστο τρόπο. Βέβαια θα πρέπει να υπογραμμίσουμε ότι προκειμένου να βγει ο καθηγητής από τον άχαρο ρόλο του απλού διεκπεραιωτή της ύλης του μαθήματος θα πρέπει να αλλάξουν τα  σχολικά προγράμματα και να δοθεί ο χρόνος και οι  δυνατότητες για τέτοιου είδους δράσεις

7.ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1.Επιμορφωτικό υλικό για τη εκπαίδευση των επιμορφωτών στα Πανεπιστημιακά Κέντρα Επιμόρφωσης, Τεύχος 3:Κλάδος ΠΕΟ2,Β΄ Έκδοση Αναθεωρημένη και Βελτιωμένη, Πάτρα 2011.

2.Τσέλικας Σ,<<Ρήματα της Α.Ε. που συντάσσονται με απαρέμφατο ή κατηγορηματική μετοχή: Διερεύνηση της σημασίας τους, Σενάριο για την αξιοποίηση των ηλεκτρονικών σωμάτων κειμένων στη διδασκαλία του συντακτικού της αρχαίας ελληνικής>>, στο  Επιμορφωτικό υλικό για την εκπαίδευση των Επιμορφωτών στα Πανεπιστημιακά Κέντρα Επιμόρφωσης, Τεύχος 3: Κλάδος ΠΕΟ2, Β΄Έκδοση Αναθεωρημένη και Βελτιωμένη ,Πάτρα 2011,σ.433-437.

3.Βέτσιος Ελευθέριος-Κολίτση Φιλοθέη,<<οι ειδικές και ενδοιαστικές προτάσεις της Αρχαίας Ελληνικής: Διερεύνηση χρήσης και εκφοράς τους>>.Σενάριο που αφορά τη διδασκαλία των Αρχαίων Ελληνικών με τη χρήση ΤΠΕ. https: sites.google.com/site/evetsios/didaktika-senaria.

 

 

ΦΥΛΛΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

1. ^Ο ΦΥΛΛΟ.(Το ειδικό απαρέμφατο)

1)Χρησιμοποιώντας τα ρήματα νομίζω ,λέγω, δοκώ και τους συμφραστικούς πίνακες από την πύλη για την αρχαία ελληνική γλώσσα να συμπληρώσετε τον παρακάτω πίνακα:

ρήματα	απαρέμφατα	συντακτικός τους ρόλος	μετάφραση απαρεμφάτων

 

2)Να ανατρέξετε στη συντακτική θεωρία του ειδικού απαρεμφάτου που βρίσκεται στην <<Πύλη>> και να ελέγξετε αν έχετε βρει στα παραδείγματα που καταγράψατε όλες τις χρήσεις του ειδικού απαρεμφάτου όσον αφορά το συντακτικό του ρόλο.

3)Με βάση τις μεταφράσεις που καταγράψατε να αναφέρετε αν η χρήση του ειδικού απαρεμφάτου είναι η ίδια και στη Νέα Ελληνική.

 

 

2^ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ(Το τελικό απαρέμφατο)

 

1)Χρησιμοποιώντας τα ρήματα κελεύω, βούλομαι ,’εθέλω-θέλω, και τους συμφραστικούς πίνακες από την πύλη για την αρχαία ελληνική γλώσσα να συμπληρώσετε τον παρακάτω πίνακα:

 

ρηματα	απαρέμφατα	συντακτικός ρόλος.	μετάφραση απαρεμφάτων

 

2) Να ανατρέξετε στη συντακτική θεωρία του τελικού  απαρεμφάτου που βρίσκεται στην <<Πύλη>> και να  ελέγξετε αν έχετε βρει στα παραδείγματα που καταγράψατε όλες τις χρήσεις του τελικού  απαρεμφάτου όσον αφορά το συντακτικό του ρόλο.

3)Με βάση τις μεταφράσεις που καταγράψατε να αναφέρετε αν η χρήση του        τελικού απαρεμφάτου είναι η ίδια και στη Νέα Ελληνική.

 

 

 

 

3^ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ(Σύγκριση των δύο απαρεμφάτων)

1)Χρησιμοποιώντας τα ρήματα νομίζω, λέγω,δοκώ,κελεύω, βούλομαι και έθέλω-θέλω και τα σώματα κειμένων από την πύλη για την αρχαία ελληνική γλώσσα να συμπληρώσετε τον παρακάτω πίνακα:

 

 

 

Ρήματα	είδη απαρεμφάτων	Συντακτικός ρόλος των απαρεμφάτων	μετάφραση  απαρεμφάτων ανάλογα με το είδος τους	Με ποιες προτάσεις της αρχαίας ελληνικής ισοδυναμούν ανάλογα με το είδος τους.

2)Χρησιμοποιώντας τις αρχές σύνταξης για το απαρέμφατο από την πύλη για την αρχαία ελληνική γλώσσα και στηριζόμενοι στα προηγούμενα παραδείγματα να καταγράψετε με τον κειμενογράφο σε ένα αρχείο word ή φτιάχνοντας ένα αρχείο power point τα συμπεράσματά σας για τα εξής: 1)Τι είναι το άναρθρο απαρέμφατο της αρχαίας ελληνικής και ποια η σχέση του με το ρήμα από το οποίο εξαρτάται;2)ποια είναι τα είδη του άναρθρου απαρεμφάτου;3)ποιος είναι ο συντακτικός τους ρόλος ανάλογα με το ρήμα από το οποίο εξαρτώνται;4) πως μεταφράζονται ανάλογα με το ρήμα από το οποίο εξαρτώνται 5)με τι είδους πρόταση της αρχαίας ελληνικής ισοδυναμεί το κάθε είδος  του άναρθρου απαρεμφάτου;

3)Με βάση τις μεταφράσεις που καταγράψατε να αναφέρετε αν η χρήση του ειδικού και του τελικού απαρεμφάτου είναι η ίδια  και στη Νέα Ελληνική.

4 ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (άναρθρο απαρέμφατο και νέα Ελληνική)

       1)  Χρησιμοποιώντας από την πύλη για την ελληνική γλώσσα τη νέα ελληνική

ή το ψηφιακό βιβλίο γραμματική της νέας ελληνικής για την Α,β,Γ, γυμνασίου  σελ 146-147 ,να μελετήσετε τις δευτερεύουσες ειδικές και βουλητικές ονοματικές προτάσεις και να συμπληρώσετε τον παρακάτω πίνακα   σας όσον αφορά το συντακτικό τους ρόλο . Κατά την έρευνά  σας θα στηριχτείτε στα ρήματα λέω, πιστεύω,  νομίζω, θέλω,επιθυμώ και τη σύνταξή τους.

ΡΗΜΑΤΑ	ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ	ΒΟΥΛΗΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ	ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟΣ ΡΟΛΟΣ

 

 

2)Με βάση  τα συμπεράσματα της  3 ομάδας  να διερευνήσετε ποια είναι η σχέση  μεταξύ των απαρεμφάτων της αρχαίας ελληνικής και το πώς μεταφράζονται και τις αντίστοιχες προτάσεις της νέας ελληνικής;.

                3)Να κατάγραψετε τα συμπεράσματά σας για τη χρήση του απαρεμφάτου  

                      Στην Νέα Ελληνική .                                                                  

 

                                                  

 

 

 

,