ΤΕΤΑΡΤΗ  11 ΜΑΡΤΙΟΥ 2020.

ΙΣΤΟΡΙΑ  ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ  ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΠΌ ΤΟ Α.

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ.

1)Ποια ήταν  η κατάσταση του πληθυσμού και τα σύνορα της Ελλάδας μετά την  Επανάσταση;(1832).

2)Ποια ήταν η κατάσταση της χώρας και η εξέλιξη του πληθυσμού της στα μέσα του 19ου αιώνα;

3)Πως φτάνουμε (μετά τη δημιουργία ανεξάρτητου ελληνικού κράτους) στη Μ.Ιδέα και πως αυτή επηρέασε τις πολιτικές των ελληνικών κυβερνήσεων;

Προσοχή μπορεί να συναντήσουμε πηγές για την πολιτική της Μ.ιδέας  και πως επηρέαζε το σύγχρονο ελληνικό κράτος .Επίσης προσέχουμε πηγές με πίνακες για την εξέλιξη του πληθυσμού και την έκταση του Ελληνικού κράτους.

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΟ Β.  Η  ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΤΑ ΤΟ 19ο  ΑΙΩΝΑ.sos

1)Ποια ήταν η εξέλιξη του εμπορίου από τα μέσα του 19ου αιώνα –αρχές του 20ου αιώνα; (προσοχή πίνακες εισαγωγών-εξαγωγών).

2)sos. Ποιες ήταν οι ευνοΪκές συγκυρίες για την ανάπτυξη της ναυτιλίας το 18^ο αιώνα;

3)sos. Ποια ήταν η πορεία της ελληνικής ναυτιλίας κατά τον 19^οαιώνα;

4)sos. Tι άλλαξε στην ελληνική ναυτιλία μετά τα μέσα του 19^ου αιώνα; (από το ιστίο στο ατμόπλοιο, μεγάλη προσοχή σε πίνακες και πηγές που αναφέρονται σε αυτή την αλλαγή. Να διαβάσετε τα θέματα και τις πηγές που έδωσα.

5)Ο όρος Εθνικές γαίες.

6)Ποια ήταν τα αίτια και οι συνέπειες του πολυτεμαχισμού των εθνικών γαιών;

7) Ποιοι ήταν οι λόγοι ανάπτυξης της εκμετάλλευσης των ορυχείων μετά το 1860;

8)Ορυχείο Λαυρίου-ποιες άλλες εκμεταλλεύσεις υπήρχαν μέχρι τα τέλη του 19^ου αιώνα;

9)sos.Ίδρυση εθνικής τράπεζας(1841) . Ποια ήταν η πορεία της και ποια πλεονεκτήματα είχε;

10)Βιομηχανία. Πότε εμφανίστηκαν οι πρώτες βιομηχανικές μονάδες στην Ελλάδα και ποια ήταν τα χαρακτηριστικά τους;

11)Ποια ήταν τα αίτια της μικρής ανάπτυξης της βιομηχανίας της Ελλάδας από τα τέλη του 19^ου αιώνα ως το 1913;

12)Πως και γιατί αναπτύχθηκε το οδικό δίκτυο στα τέλη του 19^ου αιώνα –αρχές του 20^ου;(ενισχυτικοί και ανασταλτικοί παράγοντες).

13) Ποια άλλα δημόσια έργα έγιναν στην Ελλάδα ως τα τέλη του 19^ου αιώνα;

14)Ποιες ήταν οι προθέσεις και ποιες οι αντιξοότητες για την ανάπτυξη του σιδηροδρόμου στην Ελλάδα;

15)Ποια ήταν η κατάσταση του δικτύου ως το 1880;

16)Ποια ήταν η προσφορά του σιδηροδρομικού δικτύου για την Ελλάδα;

17)Γιατί ο δανεισμός ήταν από τα χρόνια της επανάστασης μία σημαντική παράμετρος της λειτουργίας του ελληνικού κράτους;

18)Σε ποιους τομείς χρησιμοποιήθηκαν τα εθνικά δάνεια; Προσοχή πίνακες και πηγές που αναλύσαμε.

19)ΔΟΕ .ΟΡΙΣΜΟΣ. Τι ήταν ο ΔΟΕ και ποια τα αίτια της επιβολής του;

20)Ποιοι ήταν οι στόχοι και τα αποτελέσματα του ΔΟΕ;

21)Ποιες ήταν οι σχέσεις των Ελλήνων του εξωτερικού με το ελληνικό κράτος και για ποιους λόγους δεν επενδύουν σε αυτό έως το 1870;

22)sos.Ποια ήταν τα χαρακτηριστικά των επενδύσεων του 19^ου αιώνα;(Ποιο ήταν το κύριο μέλημα των επενδυτών);

23)sos. Ποιοι ήταν οι λόγοι και τα χαρακτηριστικά των επενδύσεων του 20^ου αιώνα; Ο ρόλος του κεφαλαίου των Ελλήνων της διασποράς.

24)Θα πρέπει να ταυτίζουμε το εξωελλαδικό κεφάλαιο (τους Έλληνες του εξωτερικού) μόνο με τους μεγάλους κεφαλαιούχους;

Γ.ΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΚΑΤΑ ΤΟΝ 20^ο ΑΙΩΝΑ.

1)Νομοθετική αντιμετώπιση του ζητήματος της μεγάλης ιδιοκτησίας.(1907-1913).

2)Η αγροτική μεταρρύθμιση 1917-1918.Τα αποτελέσματα και οι συνέπειές της.

3)Ποιοι ήταν οι παράγοντες ανάπτυξης του ελληνικού εργατικού κινήματος ; Πως εκφράστηκε αυτό;

4)Ποια νέα πολιτική αντίληψη εμφανίστηκε στην Ελλάδα την περίοδο 1910-1922;(Βενιζελισμός).

5)Ποιες ήταν οι συνέπειες των Βαλκανικών πολέμων για την Ελλάδα;

6)Η ελληνική οικονομία την περίοδο του μεσοπολέμου(1919-1939).

7)Μεγάλες επενδύσεις.

8)Συνέπειες ίδρυσης της Τράπεζας της Ελλάδος(1927)-(Λειτουργία της 1928).

Η ΔΙΑΜΌΡΦΩΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΚΟΜΜΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (1821-1936).

1)Σύνταγμα 1844(τις ερωτήσεις που έχουμε γράψει. Θεμελιώδη δικαιώματα και βασιλικές εξουσίες στο Σύνταγμα του 1844.

2)Παρακμή ξενικών κομμάτων. Κατά κόμμα και συνολικά με βάση τις ερωτήσεις που έχουμε γράψει.

3)Η <<νέα γενιά>>.  Πολύ καλά όλες τις ερωτήσεις.

4)Σύγκριση συνταγμάτων 1844-1864.(όπως τα έδωσα).

5)Πολύ καλά την οργάνωση των κομμάτων κατά το τελευταίο τέταρτο του 19^ου αιώνα με βάση τις ερωτήσεις που έχουμε γράψει.

6)Τα αιτήματα του Στρατιωτικού Συνδέσμου .Ορισμός.

7)Κόμμα φιλελευθέρων πολύ καλά τις ερωτήσεις που έδωσα.

8)Αντιβενιζελικά –αριστερά κόμματα-ΣΕΚΕ.

Προσφυγικό εισαγωγές.

1)Προσφυγικά ρεύματα ανά χώρα προέλευσης π.χ. από  Βουλγαρία , από  Ρωσία κτλ. Πολύ καλά και τις δύο εισαγωγές όπως τις αναλύσαμε.

ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΟ.

1)Η παλιννόστηση – Η περίθαλψη.

2)Ποιο ήταν το περιεχόμενο της Σύμβασης της Λοζάνης και τι θα ίσχυε για τους ανταλλάξιμους.

3)Πως αποδέχθηκαν οι πρόσφυγες την υπογραφή της Σύμβασης και ποιους εξυπηρετούσε η υπογραφή της.

4)ΕΑΠ. Ορισμός. Πολύ καλά όλες τις ερωτήσεις που γράψαμε.

5)Αγροτική –Αστική αποκατάσταση πολύ καλά.

6)Αποζημίωση και ελληνοτουρκική προσέγγιση πολύ καλά,  Συμφωνίες του 1930-Άγκυρας και τα επιμέρους της ,Σύμφωνο Φιλίας Πρωτόκολλο. Τα αποτελέσματά της οι αντιδράσεις των προσφύγων σε αυτήν. Συνδυασμός με αντιδράσεις προσφύγων στην σύμβαση της Λοζάνης.

7)Πως εκφράστηκαν οι βασικές διαφορές μεταξύ ντόπιων –γηγενών και προσφύγων; (οικονομική, πολιτική, κοινωνική ζωή.)

8)Επιπτώσεις από την άφιξη των προσφύγων στον πληθυσμό-εθνολογική σύσταση-οικονομία-πολιτισμό.

ΚΡΗΤΙΚΟ.

1.)Το έργο της πρώτης Κυβέρνησης της Κρητικής πολιτείας.(8-2-1899)

2)Τα γεγονότα της επανάστασης του Θερίσου.(πολιτική Βενιζέλου –αντίδραση Πρίγκηπα-Στάση Μ.Δυνάμεων.)

3)Το τέλος και τα αποτελέσματα της Επανάστασης του Θερίσου.

4)Αρμοστεία Ζαïμη. (1906-08).

5)Τα γεγονότα των ετών 1909-1913. Πολύ καλά. Η οριστική επίλυση του Κρητικού Ζητήματος . Πολύ καλά όλες τις διπλωματικές πράξεις που μας οδήγησαν στην ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα.

Επίσης να διαβάσετε πολύ καλά όλους τους ορισμούς που έχω δώσει καθώς και τις σημειώσεις με τις σημαντικότερες πηγές.

                            ΠΗΓΕΣ

                ΠΡΟΣΟΧΗ!

Οι  πηγές που αναφέρονται σε μαρτυρίες προσφύγων  είναι πολύ σημαντικές και θα μπορούσαν να χωριστούν σε τρεις κατηγορίες ανάλογα με το περιεχόμενό τους.

α)Μαρτυρίες προσφύγων για τις δύσκολες  συνθήκες που αντιμετώπισαν --συνάντησαν κατά την άφιξή τους στην Ελλάδα. Τόποι εγκατάστασης(παράμετροι που καθορίζουν αυτούς τους τόπους.)

β)Μαρτυρίες προσφύγων που αναφέρονται στις δυσκολίες που συνάντησαν κατά την αποκατάσταση τους (αγροτική , αστική αποκατάσταση , παράμετροι που την καθορίζουν , φορείς που την ανέλαβαν).

γ)Μαρτυρίες προσφύγων που αναφέρονται στο πως τους αντιμετώπισαν οι ντόπιοι , στις διαφορές (στην οικονομική, πολιτική, κοινωνική ζωή),που είχαν αρχικά και κατά την ενσωμάτωσή τους στην ελληνική κοινωνία.(από το κεφ.Ε  η ένταξη των προσφύγων στην Ελλάδα).

Τέλος σημαντικές πηγές ,που μπορούν να συνδυαστούν με τις παραπάνω πηγές που αναφέρονται στις μαρτυρίες προσφύγων είναι και οι πηγές που αναφέρονται τόσο στην αποζημίωση των ανταλλαξίμων(κεφ. Δ), όσο και στις συνέπειες που είχε για την ελληνική κοινωνία η ενσωμάτωση   των προσφύγων(Κεφ.Ε).

Επίσης πρέπει να προσέξουμε και τις πηγές που αναφέρονται στην αίσθηση προσωρινότητας των προσφύγων στην Ελληνική κοινωνία(σελ 149) και την αντίδρασή των προσφύγων τόσο στην Συνθήκη της Λοζάνης όσο και στην συμφωνία της Άγκυρας (10 Ιουνίου του 1930) καθώς και στο ποιους εξυπηρετούσαν οι δύο αυτές συνθήκες.

 ΠΡΟΣΟΧΗ. Θα πρέπει επίσης να έχουμε υπόψιν μας όλες τις κατηγορίες ερωτήσεων και πηγών που έχουμε πει καθώς και την δομή πηγής που έχουμε αναλύσει. Ακόμη μπορεί να χρησιμοποιήσουμε και τη μέθοδο της ίδιας αρίθμησης από την κάθε πηγή για το ίδιο ερώτημα όπως έχουμε πει.

Δεν ξεχνάμε ότι μία ερώτηση μπορεί να περιλαμβάνει 2,3, ή και 4 πηγές σε συνδυασμό με ένα πίνακα ή και μία εικόνα. Δεν αγχωνόμαστε! Διαβάζουμε καλά τις πηγές, προσέχουμε τα υποερωτήματα, βλέπουμε τι είδους πηγές έχουμε, σε ποιο κομμάτι της ύλης αναφέρονται και απαντάμε προσεχτικά όπως έχουμε μάθει συνδυάζοντας—συνθέτοντας τις πηγές με τις πληροφορίες του σχολικού βιβλίου.

ΚΑΛΟ ΔΙΑΒΑΣΜΑ !   ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ!!!  ΚΑΛΗ  ΑΝΆΣΤΑΣΗ!!

Ο ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΣΑΣ 

ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΣ.

ΙΣΤΟΡΙΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ Η μάχη του Μαντζικέρτ , 1071

Ρωμανὸς Δ΄ Διογένης Μαντζικέρτ: Μιὰ προσπάθεια διάσωσης τῆς Αὐτοκρατορίας

25 Ιουλίου 2017 σε ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑ, ΙΣΤΟΡΙΑ

Ἰωάννη Μιχαλόπουλου

φιλολόγου, Μ.Α. Βυζαντινῆς Ἱστορίας Α.Π.Θ.

 Μόλις ἀνέβηκε στὸν θρόνο ὁ Ρωμανὸς ὁ Δ΄ ὁ Διογένης (1 Ἰανουαρίου 1068, ἀφοῦ παντρεύτηκε τὴν Εὐδοκία τὴ χήρα τοῦ Κων/νου Δούκα) εἶχε νὰ ἀντιμετωπίσει σημαντικὰ προβλήματα. Οἱ τουρκικὲς ἐπιθέσεις αὐξάνονταν συνεχῶς καὶ οἱ ἐπαρχίες ἐρημώνονταν ἡ μία μετὰ τὴ ἄλλη. Γι’ αὐτὸ στράφηκε ἀμέσως πρὸς τὶς στρατιωτικὲς ὑποθέσεις καὶ προσπάθησε νὰ ἀναδιοργανώσει τὸν στρατό. Ὅμως, κάτω ἀπὸ τὴν πίεση τῆς κατάστασης διέπραξε ἕνα σοβαρὸ σφάλμα. Ἐξακολούθησε νὰ διατηρεῖ στὸ παλάτι του τὸν Καίσαρα Ἰωάννη καὶ τὸν Μιχαὴλ Ψελλό, οἱ ὁποῖοι συνεχῶς ὑπονόμευαν τὴ θέση του, ἀπέφευγαν ὅμως νὰ δείξουν ἀνοιχτὰ τὴν ἐχθρότητά τους, κρύβοντας τὰ πραγματικά τους αἰσθήματα κάτω ἀπὸ τὴ μάσκα τοῦ κόλακα. Ἀπὸ τὴν ἄλλη πλευρά, ὁ Διογένης, ἐνῷ ἐπίσημα ἔδειχνε νὰ δέχεται τὶς συμβουλὲς τοῦ Ἰωάννη, στὴν πραγματικότητα τὸν ἔριξε στὸ περιθώριο μαζὶ μὲ ὅλη τὴν οἰκογένεια τῶν Δουκῶν καὶ συγχρόνως ἄρχισε νὰ δραστηριοποιεῖται ἑτοιμάζοντας πρεσβευτὲς καὶ συνομιλῶντας μὲ ἐπίσημα πρόσωπα καὶ στρατιωτικοὺς γιὰ τὴν ὀργάνωση ἑνὸς μετώπου ἐναντίον τῶν Τούρκων. Ἔτσι, μέσα σὲ δύο μῆνες δήλωσε ὅτι ἦταν ἕτοιμος νὰ διεξαγάγει πόλεμο ἐναντίον τους. Ἦταν ἀποφασισμένος νὰ τοὺς χτυπήσει καὶ νὰ ἀνακόψει τὴν ὁρμή τους. Συνέλεξε νέους στρατιῶτες, σύμφωνα μὲ τοὺς στρατιωτικοὺς καταλόγους ποὺ εἶχε ἑτοιμάσει, συμπληρώνοντας μὲ αὐτὸ τὸν τρόπο τὰ τάγματά του, ἔδωσε κουράγιο στὸ στρατὸ του μοιράζοντας δῶρα καὶ ἀξιώματα, ὀργάνωσε τοὺς λόχους του τοποθετῶντας ἱκανοὺς λοχαγοὺς σὲ καίριες θέσεις καὶ μὲ τὴν προσθήκη στρατευμάτων, ποὺ εἶχαν ἔρθει ἀπὸ τὴν Δύση, κατόρθωσε νὰ κάνει τὸν στρατό του ἀξιόμαχο. Χάρη στὸ πνεῦμα καὶ τὴν αἰσιοδοξία του, οἱ στρατιῶτες ἔμαθαν νὰ δραστηριοποιοῦνται, οἱ ἐπαρχίες τοῦ κράτους νὰ ἐλπίζουν καὶ οἱ ἐχθροὶ νὰ φοβοῦνται.

Κάτω ἀπὸ αὐτὲς τὶς συνθῆκες ὁ Ρωμανὸς Δ΄ Διογένης προσπάθησε μὲ δύο ἐκστρατεῖες τὸ 1068 καὶ τὸ 1069 νὰ σταματήσει τὴν τουρκικὴ προέλαση. Τὰ ἀποτελέσματα τῶν δύο πρώτων ἐκστρατειῶν του δὲν ἦταν σπουδαῖα. Ἀντίθετα, σὲ πολλὲς περιπτώσεις φάνηκε ἡ κακὴ ποιότητα καὶ ἡ ἀδυναμία τοῦ βυζαντινοῦ στρατοῦ. Ἐξάλλου, ἡ κατάσταση ποὺ ἐπικρατοῦσε στὰ ἀνατολικὰ σύνορα τῆς αὐτοκρατορίας ἔπαιξε σπουδαῖο ρόλο, ὄχι μόνον κατὰ τὶς δύο πρῶτες ἐκστρατεῖες τοῦ Διογένη, ἀλλὰ καὶ στὴν συνέχεια ἦταν ἕνας ἀπὸ τοὺς βασικοὺς λόγους τῆς ἥττας στὸ Μαντζικέρτ. Ὁ βυζαντινὸς στρατιωτικὸς ὀργανισμὸς στὶς περιοχὲς αὐτὲς εἶχε ἀρχίσει νὰ παρακμάζει. Ἀπὸ τὴ στιγμὴ ποὺ ἡ βυζαντινὴ κυβέρνηση ἀπὸ τὶς ἀρχὲς τοῦ 11ου αἰ., ἐγκατέλειψε τὴν πολιτικὴ τοῦ προτεκτοράτου καὶ ἄρχισε νὰ υἱοθετεῖ μία πιὸ συγκεντρωτικὴ πολιτική, μία πολιτικὴ προσάρτησης, γιὰ τὴν περιοχὴ τῆς Ἀρμενίας, ἐκμεταλλευόμενη τὶς ἔριδες μεταξὺ τῶν Ἀρμενίων πριγκίπων, κλονίστηκαν οἱ σχέσεις μεταξὺ Βυζαντινῶν καὶ Ἀρμενίων. Ἐπίσης, πέρα ἀπὸ τὰ ἐθνικὰ προβλήματα, ποὺ ὑποδαύλιζαν τὶς σχέσεις μεταξὺ τῶν δύο λαῶν, ὑπῆρχαν καὶ ἔντονες θρησκευτικὲς διαφορές. Γενικά, θὰ μπορούσαμε νὰ συμπεράνουμε ὅτι οἱ ἐπιχειρήσεις τῶν Τούρκων στὶς ἐπαρχίες τῆς Μικρᾶς Ἀσίας εἶχαν τὴν μορφὴ ἐπιδρομῶν, ἀλλὰ καὶ ἀντίστοιχα ἡ ἄμυνα ἀπὸ τὴν πλευρὰ τοῦ βυζαντινοῦ στρατοῦ ἦταν ἀνοργάνωτη καὶ χωρὶς συνοχή. Τὸ μεγαλύτερο κέρδος ἀπὸ αὐτὲς τὶς ἐκστρατεῖες ἦταν ὅτι μπόρεσε ν’ ἀνυψωθεῖ τὸ γόητρο τοῦ βυζαντινοῦ στρατοῦ, ὥστε νὰ ἀντιστέκεται στοὺς ἐχθρούς. Δυστυχῶς, ὅμως, αὐτὸ ἦταν ἕνα προσωπικὸ ἐπίτευγμα ἀποκλειστικὰ καὶ μόνο τοῦ Διογένη.

Μαντζικέρτ

Οἱ ἀξιωματικοί του, καθὼς ἐπίσης καὶ οἱ περισσότεροι στρατιῶτες του, ἦταν δειλοὶ καὶ δὲν εἶχαν τὴ δύναμη οὔτε καὶ τὴν διάθεση νὰ ἀντιμετωπίσουν καὶ νὰ νικήσουν τοὺς ἐχθρούς, ὅταν δὲν ἦταν παρὼν ὁ ἴδιος ὁ αὐτοκράτορας. Τὴν ἄνοιξη τοῦ 1070 ὁ αὐτοκράτορας προτίμησε νὰ παραμείνει στὸ παλάτι, καθὼς εἶχε νὰ ἀντιμετωπίσει τὴν ἐχθρότητα τοῦ περιβάλλοντός του, καὶ νὰ στείλει ἐναντίον τῶν Τούρκων κάποιο ἀντιπρόσωπό του, ποὺ θὰ ἐνέπνεε ἐμπιστοσύνη. Γιὰ τὸ σκοπὸ αὐτὸν διάλεξε ἕνα νεαρὸ στρατηγὸ τὸν Μανουὴλ Κομνηνό, ποὺ κατάγονταν ἀπὸ στρατιωτικὴ οἰκογένεια καὶ ἦταν ἀνεψιὸς τοῦ προβασιλεύσαντος αὐτοκράτορα Ἰσαάκιου Κομνηνοῦ (1057-1059). Ὡστόσο οὔτε αὐτὴ ἡ ἐκστρατεία εἶχε τὰ ἀναμενόμενα ἀποτελέσματα. Τὸ 1071 ὁ αὐτοκράτορας, παρὰ τὶς πολιτικὲς δυσκολίες ποὺ εἶχε νὰ ἀντιμετωπίσει (ἡ πολιτικὴ ἀριστοκρατία τῶν Δουκῶν ὑπέσκαπτε τὴ θέση του, ἐπειδὴ φοβόταν μήπως χάσει τὴν ἐξουσία ἀπὸ τοὺς δύο γιοὺς ποὺ εἶχε ἀποκτήσει ὁ Ρωμανὸς ἀπὸ τὴν Εὐδοκία) καὶ τὰ οἰκονομικὰ προβλήματα (τὰ ἔξοδα ἀπὸ τὶς συνεχεῖς ἀνάγκες τοῦ πολέμου καὶ τὶς ἐπιδρομὲς τῶν ἐχθρῶν ποὺ εἶχαν καταστήσει πολλὲς περιοχὲς ἄγονες) ἀποφάσισε νὰ προχωρήσει ἐναντίον τοῦ ἴδιου του σουλτάνου γιὰ νὰ τὸν διαλύσει ὁλοκληρωτικὰ σὲ μία τελικὴ σύγκρουση. Ἔτσι, μόλις ἔφτασε ἡ ἄνοιξη ξεκίνησε τὴν Κυριακή τῆς Ὀρθοδοξίας γιὰ νὰ συναντήσει τοὺς ἐχθρούς. Ὁ βυζαντινὸς στρατὸς ἔφτασε σὲ ἔξι ἡμέρες στὴ Θεοδοσιούπολη. Ὁ Ρωμανὸς σχεδίασε νὰ καταλάβει τὸ Μαντζικέρτ, ποὺ ἦταν ἕνα ὀχυρωμένο πόλισμα κοντὰ στὴ λίμνη Βὰν καὶ δὲν ἀπεῖχε πολὺ. Γι’ αὐτὸ προχώρησε μὲ τὸν στρατό του πρὸς ἐκείνη τὴν περιοχή. Ὅμως τότε διέπραξε μία βιαστικὴ κίνηση. Ἐπειδὴ θεώρησε ὅτι ἡ φρουρὰ, ἡ ὁποία ὑπερασπίζονταν τὸ Μαντζικὲρτ, ἦταν μικρὴ καὶ ἔτσι θὰ τὸ καταλάμβανε εὔκολα-πράγμα ποὺ ἔγινε- ἔστειλε μία ἄλλη μοῖρα ἀπὸ τὸ στρατό του μὲ τὸ μάγιστρο Ἰωσὴφ Τραχανειώτη νὰ βοηθήσει τὸν Ρουσέλιο ποὺ εἶχε προπορευτεῖ στὴν πολιορκία τοῦ Χλίατ, καθὼς ὑπῆρχαν πληροφορίες ὅτι οἱ Τοῦρκοι βάδιζαν ἐναντίον τους μὲ δέκα χιλιάδες ἄνδρες. Ἔτσι, ἀποδυνάμωσε τὸ στρατό του ἀπὸ ἕνα ἐμπειροπόλεμο τμῆμα, ἀφοῦ ὅσοι ἔμειναν μαζί του σπάνια εἶχαν χρησιμοποιηθεῖ σὲ μάχες. Ὅταν ὁ Διογένης κατέλαβε τὸ Μαντζικέρτ, ὁ σουλτάνος ἦταν στὴ Μοσούλη. Θορυβημένος ἀπὸ τὴν εἰσβολὴ τοῦ Διογένη στὴν Ἀρμενία προχώρησε βιαστικὰ πρὸς τὰ ἐκεῖ παίρνοντας μαζί του 14.000 ἱππεῖς Τούρκους καὶ Κούρδους. Ὁ αὐτοκράτορας διέταξε τὸν Τραχανειώτη νὰ ἐπιστρέψει καὶ νὰ ἑνωθεῖ μαζί του, ἀλλὰ ἐκεῖνος, ἀφοῦ παρέσυρε μαζί του καὶ τὸν Ρουσέλιο, ἐγκατέλειψε τὴν θέση του καὶ διέφυγε διαμέσου τῆς Μεσοποταμίας πρὸς τὸ Βυζαντινὸ ἔδαφος. Στὸ μεταξύ, ὁ σουλτάνος Ἂρπ- Ἀσλὰν ἔστειλε πρέσβεις στὸν Ρωμανὸ καὶ ζήτησε εἰρήνη. Ὅμως, ὁ αὐτοκράτορας ἀπέρριψε τὸ αἴτημα καὶ ἑτοιμάστηκε γιὰ τὴν τελικὴ σύγκρουση. Ἦταν 26 Αὐγούστου 1071 σύμφωνα μὲ τὰ ἑλληνικὰ κείμενα (οἱ ἀραβικὲς πηγὲς ἀναφέρουν ὅτι ἔγινε μία ἑβδομάδα νωρίτερα, δηλαδὴ στὶς 19 Αὐγούστου 1071).

Ἀρχικά, οἱ Τοῦρκοι αἰφνιδιάστηκαν ἀπὸ τὴν ξαφνικὴ ἐπίθεση καὶ ἄρχισαν νὰ ὑποχωροῦν μὲ τάξη παρασύροντας τὰ βυζαντινὰ στρατεύματα. Ὅταν ἄρχισε νὰ νυχτώνει, ὁ Ρωμανὸς διέταξε νὰ σταματήσει ἡ προέλαση ἐπειδὴ φοβήθηκε τὸ τέχνασμα ποὺ συνήθως ἐφάρμοζαν οἱ ἐχθροί. Ἔκαναν δηλαδὴ ὅτι ὑποχωροῦσαν καὶ ἐπιτίθενταν ξαφνικὰ κυκλώνοντας αὐτοὺς ποὺ τοὺς καταδίωκαν. Ὅμως, μόλις γύρισε πρὸς τὰ πίσω ἡ βασιλικὴ σημαία, ὅσοι βρίσκονταν μακριὰ νόμιζαν ὅτι ὁ αὐτοκράτορας εἶχε ἡττηθεῖ. Ἡ ἀναστάτωση ἔγινε ἀκόμη μεγαλύτερη ὅταν ὁ Ἀνδρόνικος Δούκας ποὺ βρισκόταν στὴν ὀπισθοφυλακὴ διέδιδε ὅτι ὁ στρατὸς ὑποχωροῦσε ἄτακτα. Μάταια ὁ Ρωμανὸς μὲ τοὺς λίγους πιστοὺς συντρόφους του προσπαθοῦσε νὰ συγκρατήσει τοὺς φυγάδες. Τελικά, ἀφοῦ σκοτώθηκε τὸ ἄλογό του ἀπὸ ἕνα βέλος καὶ ὁ ἴδιος τραυματίστηκε στὸ χέρι πιάστηκε αἰχμάλωτος. Γιὰ πρώτη φορὰ εἶχε πιαστεῖ αἰχμάλωτος βυζαντινὸς αὐτοκράτορας καὶ ὁλόκληρο τὸ στρατόπεδό του μαζὶ μὲ τοὺς θησαυρούς του εἶχε περιέλθει στὰ χέρια τῶν ἐχθρῶν. Ὁ σουλτάνος ὅμως φέρθηκε μὲ εὐγενικὸ τρόπο στὸ Διογένη καὶ ἡ συνθήκη ποὺ ὑπέγραψαν ἦταν ἱκανοποιητικὴ γιὰ τὸ Βυζάντιο, ἀφοῦ διατηροῦνταν τὸ ἐδαφικὸ καθεστώς.

Ἡ μάχη τοῦ Ματζικέρτ, Αὔγουστος τοῦ 1071

Στὴ συνέχεια, μετὰ ἀπὸ ὀχτὼ ἡμέρες φιλοξενίας ὁ αὐτοκράτορας ἀφέθηκε ἐλεύθερος, ὅμως οἱ Δοῦκες τὸν κήρυξαν ἔκπτωτο καὶ ἄρχισαν νὰ τὸν καταδιώκουν. Τελικά, τὸν ἔπιασαν στὰ Ἄδανα τὴν ἄνοιξη τοῦ 1072. Ὁ Ρωμανὸς συμφώνησε μὲ τὸν ἀντίπαλό του Ἀνδρόνικο Δούκα ὅτι θὰ παραιτηθεῖ ἐπίσημα ἀπὸ τὴ βασιλικὴ ἀρχὴ καὶ θὰ λάβει τὸ μοναστικὸ σχῆμα. Κατὰ τὴν πορεία του πρὸς τὴν Κωνσταντινούπολη, πέρασε ντυμένος μοναχὸς πάνω σὲ ἕνα εὐτελὲς ὑποζύγιο ἀπὸ ὅλες τὶς πόλεις καὶ τὰ χωριὰ, ἀπὸ τὰ ὁποῖα εἶχε δοξαστεῖ ἕνα χρόνο νωρίτερα ὡς ἡμίθεος. Κατὰ τὴ διάρκεια τοῦ ταξιδιοῦ του φαίνεται ὅτι τοῦ ἔβαζαν δηλητήριο μέσα στὸ φαγητό του. Μὲ μεγάλη δυσκολία ἔφτασε στὸ Κοτυάειον, ὅπου ἔγινε γνωστὴ ἡ ὀλέθρια διαταγὴ νὰ τυφλωθεῖ ὁ Διογένης παρὰ τὶς ἔνορκες διαβεβαιώσεις ποὺ τοῦ εἶχαν δώσει. Μετὰ τὴν τύφλωσή του, παρουσιάζοντας ἕνα οἰκτρὸ θέαμα (ἀφοῦ δὲν τοῦ εἶχαν δέσει τὰ μάτια μὲ ἐπιδέσμους) μεταφέρθηκε μέχρι τὴν Προποντίδα καὶ ἀπὸ ἐκεῖ τὸν περιόρισαν σὲ ἕνα μοναστήρι στὴ νῆσο Πρώτη, ὅπου πέθανε μετὰ ἀπὸ ἕνα μικρὸ χρονικὸ διάστημα, χωρὶς νὰ βλαστημήσει ποτὲ γιὰ ὅσα κακὰ εἶχε πάθει. Ἡ γυναῖκα του Εὐδοκία φρόντισε νὰ ταφεῖ μὲ βασιλικὲς τιμές. Μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο χάθηκε μία σημαντικὴ εὐκαιρία νὰ σωθεῖ ἡ αὐτοκρατορία ἀπὸ τὴν εἰσβολὴ τῶν Σελτζούκων Τούρκων.

Ἡ ἐμφύλια διαμάχη, αὐτὸ τὸ προαιώνιο ἐλάττωμα τῆς φυλῆς μας, εἶχε γιὰ μία ἀκόμα φορὰ ὀλέθριες συνέπειες γιὰ τὸν Ἑλληνισμό. Ἦταν οἱ πολιτικὲς ἔριδες καὶ ὁ θάνατος τοῦ Ρωμανοῦ αὐτὰ ποὺ μετέτρεψαν τὴν ἧττα τοῦ Μαντζικὲρτ σὲ ἀληθινὴ καταστροφή, γιατί μετὰ ἀπ’ αὐτὸν ἡ συνθήκη, ἡ ὁποία εἶχε συμφωνηθεῖ ἀνάμεσα στὸν Ἂρπ-Ἀσλὰν καὶ τὸν αὐτοκράτορα ἀκυρώθηκε καὶ ταυτόχρονα δόθηκε ἡ εὐκαιρία στοὺς Τούρκους νὰ ἀρχίσουν ἐπιθετικὸ καὶ κατακτητικὸ πόλεμο ἐναντίον τοῦ Βυζαντίου. Ἔτσι, οἱ ἴδιοι οἱ Βυζαντινοὶ ἄνοιξαν στοὺς Τούρκους τὸν δρόμο πρὸς τὴ Μικρὰ Ἀσία.

Κατὰ τὴ διάρκεια τῶν ἑπόμενων δέκα χρόνων οἱ διαφορὲς ἀνάμεσα στοὺς ἀριστοκρατικοὺς καὶ τοὺς στρατιωτικοὺς θὰ συνεχιστοῦν μὲ ἀποτέλεσμα οἱ Τοῦρκοι νὰ καταλάβουν ὁλόκληρη τὴν Ἀνατολία. Ἡ ἀπώλειά της ἀποδείχτηκε ἕνα θανάσιμο χτύπημα γιὰ τὴν αὐτοκρατορία. Χάνοντας τὶς πλούσιες ἐπαρχίες ἡ Κωνσταντινούπολη παρέμεινε ἕνα τεράστιο κεφάλι, ποὺ ἀποστερήθηκε ἀπὸ τὸ σῶμα ποὺ χρειαζόταν γιὰ νὰ τὸ στηρίζει. Ἐξάλλου, ἡ ἀδυναμία τῶν Βυζαντινῶν νὰ ἀντιμετωπίσουν ἀποτελεσματικὰ τοὺς Σελτζούκους Τούρκους καὶ οἱ ἐσωτερικές τους διαμάχες ἔδωσαν τὴ δικαιολογία στοὺς Δυτικοὺς νὰ ὀργανώσουν τὶς Σταυροφορίες τους γιὰ τὴν «καταπολέμηση τοῦ Ἰσλὰμ» μὲ ὅλα τὰ ὀλέθρια ἀποτελέσματα, ποὺ εἶχαν αὐτὲς γιὰ τὸ Βυζάντιο. Ὅπως ἀναφέρουν καὶ οἱ Λατίνοι συγγραφεῖς τὸ 1071 καλεῖ τὸ 1095.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Μιχαὴλ Ἀτταλειάτου, Ἱστορία, CB Bonnae 1853.

Κωνσταντίνου Μαννασῆ, Σύνοψις Ἱστορική,CB Bonnae 1837.

Ἰ. Καραγιαννόπουλος, Ἱστορία Βυζαντίνου κράτους, τόμ. Ι (324-565),τόμ.ΙΙ (565-1081), Θεσσαλονίκη 1978-1985.

CL.Cahen, La campagne de Mantzikert d’apres les sourses musulmanes, Byzantion 9 (1934) 613-642

J.C.Cheynet, Mantzikert: Une desastre militaire: Βyzantion 50(1980) 410-438.

R.Grousset, L’ empire du Levant,histoire de la question d’ orient, Paris 1949.

Sp.Vryonis, The decline of medieval Hellenism in Asia Minor and the process of isla

ΙΣΤΟΡΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ΄ ΛΥΚΕΙΟΥ

                 ΙΣΤΟΡΙΑ  ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ  Γ’ ΛΥΚΕΙΟΥ                                   ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2017

      Σημαντικοί  ορισμοί και ερωτήσεις από όλη την ύλη.

                                              ΚΕΦ. Α

Ορισμοί: Συνέδριο της Βιέννης, Ιερή Συμμαχία. Παλαιό καθεστώς, Ευρωπαϊκή Συμφωνία/concert of Europe),εθνικά κινήματα, φιλελεύθερα κινήματα, Δόγμα Μονρόε ,Δεκεμβριστές, Καρμπονάροι, Μεγάλη ιδέα, Πελοποννησιακή Γερουσία, Άρειος Πάγος,Γερουσία της Δυτικής ΧέρσουΕλλάδος,  Προσωρινό Πολίτευμα της Ελλάδος,Μεγάλη Ιδέα- Αλυτρωτισμός, Αρχή της Δεδηλωμένης, Ανατολικό Ζήτημα, Χάτι Χουμαγιούν, Τανζιμάτ, Βιομηχανική Επανάσταση.

Ερωτήσεις: 1)Πότε και από ποιες δυνάμεις συγκλήθηκε το Συνέδριο της Βιέννης; Τι επιδίωκαν με αυτό οι ηγεμόνες της Ευρώπης;

2) Πότε δημιουργήθηκε η Ιερή Συμμαχία; Σε τι αποσκοπούσε;

3)Τι εννοούμε με τους όρους <<εθνικά>> και  << φιλελεύθερα >>  κινήματα; Σε τι αποσκοπούσαν;

4)Το εθνικό κίνημα των  Γερμανών.(Χέρντερ).

5)Ποια ήταν τα κυριότερα κινήματα που εκδηλώθηκαν στην Ευρώπη κατά το πρώτο τέταρτο του 19^ου αι;

6)Ποια ήταν τα συστατικά στοιχεία του Ελληνικού εθνικού κινήματος;

7) Τι προέβλεπε το πρωτόκολλο Ανεξαρτησίας;(22 Ιανουαρίου/3 Φεβρουαρίου 1830) όσον αφορά το πολίτευμα και τα σύνορα του νέου κράτους;

8)Ποιο ήταν το πολιτικό σύστημα της Ελλάδας κατά τη διακυβέρνηση του Καποδίστρια (1828-1831) και του Όθωνα;

9)Ποια ήταν τα προβλήματα του ελληνικού κράτους κατά τη δεκαετία του 1830.  Προσοχή! Η ερώτηση αυτή μπορεί να συνδυαστεί και με πηγές.

10)Ποια ήταν τα χαρακτηριστικά του Συντάγματος του 1844 και ποια του 1864;

11)Τι προέβλεπε η Σύμβαση των Στενών;(13/7/1841).

12)Πώς επηρέασε ο Κριμαϊκός πόλεμος την Ελλάδα; (και πηγές).

13)Τι προέβλεπε η Συνθήκη Ειρήνης των Παρισίων;(30 Μαρτίου 1856);

14)Ποια ήταν τα χαρακτηριστικά του εργοστασιακού συστήματος του

19^ου αι; (βιομηχανική Επανάσταση)

15)Ποιες ήταν οι συνέπειες της Βιομηχανικής Επανάστασης;

16)Για ποιους λόγους η Βιομηχανική Επανάσταση αναπτύχθηκε πρώτα στην Αγγλία;(και πηγές).

17)Ποια ήταν τα χαρακτηριστικά του παγκόσμιου οικονομικού συστήματος το 19οαι στις χώρες της Ευρώπης και στις ΗΠΑ;(και πηγές).    

                                          ΚΕΦ.Β

Ορισμοί: Νέα Αποικιοκρατία, Ιμπεριαλισμός ,Έλληνες της Διασποράς, Εκσυγχρονισμός, Πανσλαβισμός(σχ.βιβλ. σελ 245), Εξαρχία, Μακεδονικός Αγώνας, Νεοτουρκικό κίνημα, Συνθήκη Ειρήνης Λονδίνου, Συνθήκη Ειρήνης Βουκουρεστίου.

Ερωτήσεις: 1) Ποια ήταν τα αίτια της αποικιοκρατίας στα μέσα του 19^ου αι;

2)Σε τι διέφερε η αποικιοκρατία του 19^ου αι από την προηγούμενη μορφή του φαινομένου; (δηλαδή θα πρέπει να αναλύσουμε τον όρο νέα αποικιοκρατία).

3)Ποια ήταν τα αποτελέσματα της Ευρωπαϊκής αποικιοκρατίας στα τέλη του 19^ου αι – αρχές 20^ου;

4) Ποιοι παράγοντες επιβράδυναν την ανάπτυξη του ελληνικού κράτους στα τέλη του 19^ου αι;(και πηγές).

5)Ο Χαρίλαος Τρικούπης και η εκσυγχρονιστική πολιτική του.(και πηγές)

6)Το κίνημα στο Γουδί και οι αλλαγές που προώθησε ο Ε. Βενιζέλος με το Σύνταγμα του 1911.

7)Εθνικό κίνημα Σέρβων, Βουλγάρων(Συνθήκη Αγ. Στεφάνου, Μεγάλη Βουλγαρία, Συνέδριο Βερολίνου)

8)Μακεδονικός Αγώνας.(1904-1908).

9)Νεοτουρκικό κίνημα: Πότε και από ποιους δημιουργήθηκε ; Ποιοι ήταν οι στόχοι του;

10)Ποιοι ήταν οι αντίπαλοι συνασπισμοί στον  Α΄ και ποιοι στον Β’ Βαλκανικό πόλεμο;

11) Τι προέβλεπε η Συνθήκη Ειρήνης του Λονδίνου;(17/30 Μαΐου 1913);

12)Με ποια συνθήκη τελείωσε ο Β΄ Βαλκανικός πόλεμος; Τι προέβλεπε αυτή;

                          ΚΕΦ Γ sos.

Ορισμοί: Τριπλή Συμμαχία(Κεντρικές Δυνάμεις), Τριπλή Συνεννόηση(Αντάντ), <<14 σημεία του Ουίλσον, Εθνικός Διχασμός,Εθνική Άμυνα, Νοεμβριανά, Νέες Χώρες(προσοχή σε αυτόν τον όρο και σε πηγές),ΚΤΕ (Κοινωνία των Εθνών), Οκτωβριανή Επανάσταση, Σοβιέτ, Συνθήκη του Μπρεστ-Λιτόφσκ, Τρίτη (Κομμουνιστική) Διεθνής.

Ερωτήσεις: 1) Ποια ήταν η σύνθεση των δύο μεγάλων συνασπισμών που διεξήγαγαν τον Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο;

2)Οι ευρωπαϊκές συμμαχίες και η πολεμική δυναμική τους.

3) Ποιες ήταν οι συνέπειες του Α΄ Παγκοσμίου πολέμου;

4) Ποια ήταν η άποψη Βενιζέλου- βασιλιά Κων/νου για τη θέση που θα έπρεπε να κρατήσει η Ελλάδα στον Α΄ παγκόσμιο πόλεμο;(και πηγές).

5)Εθνικός Διχασμός.(και πηγές).

6)Το κίνημα της <<Εθνικής Άμυνας >> και τα <<Νοεμβριανά>>.

7)Ποιοι ήταν οι στόχοι των Μεγάλων Δυνάμεων στη Συνθήκη των Βερσαλλιών(28 Ιουνίου 1919);Τι προέβλεπε αυτή;

8) Οι Συνθήκες Ειρήνης με τις άλλες ηττημένες δυνάμεις.

9) Η Συνθήκη του Νεϊγύ (14/27 Νοεμβρίου 1919)

10) Η Συνθήκη των Σεβρών (28 Ιουλίου / 10 Αυγούστου 1920).

Προσοχή.! Οι δύο συνθήκες αφορούσαν την Ελλάδα. Το ίδιο και η συνθήκη της Λωζάννης που έγινε το 1923.

11)Οι συνέπειες των συνθηκών Ειρήνης του Α΄ Παγκοσμίου πολέμου.(και πηγές).

12) Η κίνηση για την ανεξαρτησία του Πόντου.

13)Συνθήκη Λωζάννης (σελ. 88 και 93 του σχ. Βιβλίου). Επίσης σύμβαση υποχρεωτικής ανταλλαγής πληθυσμών της Ελλάδας και της Τουρκίας .Τι προέβλεπε η σύμβαση που υπογράφηκε μεταξύ Ελλάδας – Τουρκίας στις 30 Ιανουαρίου/12 Φεβρουαρίου 1923.

14)Συνθήκη Μπρεστ-Λιτόφσκ.(Μάρτιος 1918).

15)Πότε ιδρύθηκε και ποιοι ήταν οι στόχοι της Τρίτης Διεθνούς;.

                                         ΚΕΦ   Δ.

Ορισμοί: Συλλογική ασφάλεια, Λοκάρνο(Συμφωνίες),Αβασίλευτη δημοκρατία

(1924),<<Ζωτικός  χώρος>>(Lebensraum),Βαλκανικό Σύμφωνο(sos).

Ερωτήσεις: 1) Με ποιες ενέργειες και συνθήκες διατηρήθηκε η ειρήνη στην Ευρώπη τη δεκαετία 1920-1930;

2)Ποιες ήταν οι προκλήσεις κατά της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας και του φιλελευθερισμού  στην Ευρώπη κατά τη δεκαετία 1920-1930;

3)Ποια ήταν η διεθνής θέση της Ελλάδας από το 1923-1930;(πηγή : το ευρωπαϊκό όραμα του Βενιζέλου και ερώτηση 2 του σχολικού βιβλίου, σελ. 103).

4) Ποιες ήταν οι συνέπειες της κρίσης του 1929-1932 σε παγκόσμιο επίπεδο ;( Ευρώπη , Αμερική και πηγές.)

5)Μέσα από ποιες ενέργειες οδηγούμαστε στην κατάρρευση της ΚΤΕ;

6)Ποιος ήταν ο αντίκτυπος της διεθνούς κρίσης στην Ελληνική κοινωνία και οικονομία;

7) Ποια ήταν η θέση της Ελλάδας στο διεθνές πλαίσιο της εποχής;(Βαλκανικό σύμφωνο 9/2/1934).

                                                      Κεφ. Ε(sos)

Ορισμοί: Κατευνασμός(appeasement), Συνδιάσκεψη του Μονάχου, Σύμφωνο Μολότοφ-Ρίμπεντροπ, Σχέδιο <<Μαρίτα>>, ΕΑΜ, ΕΔΕΣ, ΕΚΚΑ,<< overlord>>,       Δίκη της Νυρεμβέργης, <<Τελική λύση>>, Σιδηρούν παραπέτασμα(<<iron curtain>>), ΕΛΑΣ,ΠΕΕΑ,<<Δεκεμβριανά>>.

Ερωτήσεις: 1) Πως ξεκίνησε ο Β΄ Παγκόσμιος πόλεμος;

2)Ποια ήταν η σημασία της νίκης των Ελλήνων κατά των Ιταλών και της ελληνογερμανικής σύρραξης για την έκβαση του Β΄ παγκοσμίου πολέμου;

3)Η Εθνική Αντίσταση κατά  των δυνάμεων του ΄Αξονα και η σημασία της.

4) Η αντεπίθεση των Συμμάχων.

5) Με ποιες συνθήκες τελειώνει ο Β΄ Παγκόσμιος πόλεμος;

6) Η δίκη της Νυρεμβέργης. Το ολοκαύτωμα (και πηγές).

7) Ποιες ήταν οι συνέπειες του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου για την ανθρωπότητα;(και πηγές και για την ρίψη της ατομικής βόμβας).

8) ΠΟΛΥ ΚΑΛΑ όλη την ενότητα 6. Ο ανταγωνισμός στο στρατόπεδο των νικητών(Συνδιάσκεψη Γιάλτας- Πότσνταμ)- Πολιτική κρίση στην Ελλάδα -<<Δεκεμβριανά>>.

9)Ποιο ήταν το κέρδος της Ελλάδας από τον Β΄ παγκόσμιο πόλεμο;

10) Η συνθήκη Ειρήνης του Αγ. Φραγκίσκου.

11) Η συνθήκη Ειρήνης των Παρισίων και η τύχη των Ελληνικών εθνικών διεκδικήσεων.(10/2/1947).Η Ενσωμάτωση της Δωδεκανήσου έγινε το 1947. Προσοχή! Επίσημη ενσωμάτωση της Δωδεκανήσου στην Ελλάδα στις 7 Μαρτίου 1948 σύμφωνα με το παράθεμα του βιβλίου.

                           Κεφ. Στ (όλο πολύ καλά!!!!).

Ορισμοί:OHE, Ψυχρός πόλεμος, Ισορροπία του τρόμου,  Τρίτος κόσμος, UNICEF,UNESKO,<<συμφωνία ποσοστών>>, Δόγμα Τρούμαν, Σχέδιο Μάρσαλ, Βορειατλαντικό Σύμφωνο (ΝΑΤΟ), Αποσταλινοποίηση, Τείχος του Βερολίνου, Τελική πράξη του Ελσίνκι,<< Κοινοπολιτεία Ανεξάρτητων κρατών>>, Αποαποικιοποίηση, κίνημα των Αδεσμεύτων, Συμβούλιο της Ευρώπης, Σχέδιο Σουμάν, Πατέρες της Ευρώπης, Μπενελούξ, ΕΚΑΧ, ΕΟΚ(Συνθήκη της Ρώμης, 25 Μαρτίου 1957), Συνθήκη του Μάαστριχτ, Μεταπολίτευση- τελική επικράτηση της αβασίλευτης δημοκρατίας, ΕΟΚΑ, Συμφωνίες Ζυρίχης – Λονδίνου για το κυπριακό, ΕΟΚΑ Β΄.

Ερωτήσεις: 1) Ποια ήταν τα χαρακτηριστικά του μεταπολεμικού διεθνούς συστήματος; Σε τι διέφερε από το διεθνές σύστημα των παλαιοτέρων περιόδων;

2) Πως ήταν οργανωμένος και πως λειτουργούσε ο OHE; Ποια ήταν τα βασικά όργανά του;

3) Ο ελληνικός εμφύλιος πόλεμος και οι συνέπειές του.

4) Ποιες ήταν οι φάσεις του ψυχρού πολέμου μέχρι το 1972;

5)Τι προέβλεπε η πράξη του Ελσίνκι; Πως οδηγούμαστε στο τέλος του Ψυχρού πολέμου; Ποια ήταν τα κυριότερα γεγονότα που συνέβησαν από το 1972 έως το 1991;

6) Ποια ήταν τα αίτια της αποαποικιοποίησης;

7)Το συμβούλιο της Ευρώπης (1949). Ποιες ήταν οι βασικές ιδέες της Ευρωπαϊκής ενοποίησης(τις τρεις ιδέες που σημειώσαμε). Ο όρος πατέρες της Ευρώπης.

8)sos.  Τι προέβλεπε η συνθήκη της Ρώμης(25 Μαρτίου 1957) (και πηγή σελ. 155).

9)Πως διαμορφώθηκε η Ευρωπαϊκή Ένωση από τα τέλη του 20^ου αι  έως τις αρχές του 21^ου αι;

10) Η Εξέγερση του Πολυτεχνείου.

11)Μεταπολίτευση- Πότε καθιερώθηκε η αβασίλευτη δημοκρατία στην Ελλάδα.(ο όρος <<ελληνικό θαύμα>>).

12)Ποιοι ήταν οι στόχοι της Ελλάδας κατά την είσοδό της στην ΕΟΚ; Πότε έγινε η Ελλάδα πλήρες μέλος της ΕΟΚ;

13) Συνθήκη Μάαστριχτ- ΟΝΕ.

14) Ο Κυπριακός Αγώνας. Πως εξελίχτηκε το Κυπριακό ζήτημα έως το 1960.

15) Το Κυπριακό ζήτημα από την ανεξαρτησία έως την τουρκική εισβολή.

16) Το Κυπριακό  ζήτημα μετά την τουρκική εισβολή.(ο όρος<< οικονομικό θαύμα>>)

Προσοχή: όλα όσα είναι με έντονα γράμματα είναι πολύ σημαντικά!!!!!

 ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΚΑΙ ΚΑΛΗ ΑΝΑΣΤΑΣΗ!!!!!!!

 Ο  ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΣΑΣ

ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΣ.

ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ ΓΛΩΣΣΑ--Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

                                                                     ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ                         

1)Χαρακτηριστικά της κοινωνίας μας

2)Καταναλωτισμός-Διαφήμιση

3)Ανεργία

4)Εκλογή Επαγγέλματος-Η χειρωνακτική και η πνευματική εργασία

5)Ρατσισμός-Ξενοφοβία-Προσφυγιά-Μετανάστευση.

6)Τουρισμός-Ελληνικά τοπία-μνημεία

7)Οικολογία

8)Επιστήμη-Τεχνολογία

9)Ελευθερία και Δικαιώματα-Δημοκρατία--Η Ελευθερία του σημερινού             ανθρώπου

10)Παράδοση.

11)Παγκοσμιοποίηση

12)Μέσα μαζικής ενημέρωσης-Ελευθεροτυπία-Τύπος-Τηλεόραση-Παραπληροφόρηση-Εντυπωσιοθηρία-Reality show-Προπαγάνδα.

13)Κοινωνικοποίηση-Πρότυπα-Πρόσωπο-Προσωπείο-Αλλοτρίωση-Μαζοποίηση-Μιμητισμός

14)Πολιτισμός –ποιότητα ζωής-Οικογένεια--Νέοι και οικογένεια.

15)Πνευματικοί άνθρωποι.-Πολιτιστική πνευματική παρακμή.

16)Βία και εγκληματικότητα.

17)Παιδεία και ηλεκτρονικοί υπολογιστές-Αμφισβήτηση νέων-Διαδίκτυο οφέλη και κίνδυνοι--Παιδεία , το σύγχρονο σχολείο και ο ρόλος του δασκάλου.

18) Οι νέοι και τα ιδανικά.

19)Ειρήνη-πόλεμος.

20)Αθλητισμός.

21)Ελεύθερος χρόνος-ψυχαγωγία.

22)Χάσμα γενεών.

23)Γλώσσα-Διάλογος

24)Τέχνη-Κριτική

25)Οι Νέοι--Ανθρώπινες Σχέσεις.

26)Βιοτεχνολογία- Κλωνοποίηση.

27)Ανθρώπινα δικαιώματα-Ανθρωπισμός

28)Θανατική ποινή--Οι νόμοι και η λειτουργία τους.

29)Μεσσιανισμός-Φανατισμός-Λαϊκισμός

30)Ενδυμασία-Μόδα

31) To Γέλιο στη ζωή μας. <<΄Οσο γελάμε τίποτα δεν χάθηκε>>Ο. Σαίξπηρ
32)Τα χαρακτηριστικά του Νεοέλληνα

<<Δώστε τον αγώνα σας με Πίστη ,θάρρος, αισιοδοξία  και αυτοπεποίθηση και διεκδικήστε μία καλύτερη θέση στο συναρπαστικό ταξίδι της ζωής ,που ξεκινά μετά το τέλος του Λυκείου, χωρίς να ξεχνάτε και τα σοφά λόγια του ποιητή:

Τους Λαιστρυγόνας και τους Κύκλωπας,

τον θυμωμένο Ποσειδώνα μη φοβάσαι,

τέτοια στον δρόμο σου ποτέ σου δε θα βρεις,

αν μέν' η σκέψις σου υψηλή αν εκλεκτή

συγκίνησις το πνεύμα και το σώμα σου αγγίζει.

 Τους Λαιστρυγόνας και τους Κύκλωπας

τον άγριο Ποσειδώνα δεν θα συναντήσεις,

αν δεν τους κουβανείς μες στην ψυχή σου,

αν η ψυχή σου δεν τους στήνει εμπρός σου.>>

Δεν χρειάζεται άγχος ,αφού η ζωή μας δίνει πάντα πολλές ευκαιρίες!!!

 Ο ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΣΑΣ

  ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΣ.

ΠΡΟΣΟΧΗ: ΟΙ ΕΝΟΤΗΤΕΣ ΜΕ ΤΑ ΕΝΤΟΝΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΥ ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ!

ΚΑΛΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΚΑΙ ΕΥΤΥΧΙΣΜΕΝΟΣ , ΓΕΜΑΤΟΣ ΥΓΕΙΑ, ΧΑΡΑ ΚΑΙ ΕΠΙΤΥΧΙΕΣ Ο ΚΑΙΝΟΥΡΙΟΣ ΧΡΟΝΟΣ!!!!!

                  

ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΟΛΗ ΤΗΝ ΥΛΗ

Σάββατο  10  Μαρτίου  2018.

ΙΣΤΟΡΙΑ  ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ  ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΠΌ ΤΟ Α.

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ.

1)Ποια ήταν  η κατάσταση του πληθυσμού και τα σύνορα της Ελλάδας μετά την  Επανάσταση;(1832).

2)Ποια ήταν η κατάσταση της χώρας και η εξέλιξη του πληθυσμού της στα μέσα του 19ου αιώνα;

3)Πως φτάνουμε (μετά τη δημιουργία ανεξάρτητου ελληνικού κράτους) στη Μ.Ιδέα και πως αυτή επηρέασε τις πολιτικές των ελληνικών κυβερνήσεων;

Προσοχή μπορεί να συναντήσουμε πηγές για την πολιτική της Μ.ιδέας  και πως επηρέαζε το σύγχρονο ελληνικό κράτος .Επίσης προσέχουμε πηγές με πίνακες για την εξέλιξη του πληθυσμού και την έκταση του Ελληνικού κράτους.

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΟ Β.  Η  ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΤΑ ΤΟ 19ο  ΑΙΩΝΑ.sos

1)Ποια ήταν η εξέλιξη του εμπορίου από τα μέσα του 19ου αιώνα –αρχές του 20ου αιώνα; (προσοχή πίνακες εισαγωγών-εξαγωγών).

2)sos. Ποιες ήταν οι ευνοΪκές συγκυρίες για την ανάπτυξη της ναυτιλίας το 18^ο αιώνα;

3)sos. Ποια ήταν η πορεία της ελληνικής ναυτιλίας κατά τον 19^οαιώνα;

4)sos. Tι άλλαξε στην ελληνική ναυτιλία μετά τα μέσα του 19^ου αιώνα; (από το ιστίο στο ατμόπλοιο, μεγάλη προσοχή σε πίνακες και πηγές που αναφέρονται σε αυτή την αλλαγή. Να διαβάσετε τα θέματα και τις πηγές που έδωσα.

5)Ο όρος Εθνικές γαίες.

6)Ποια ήταν τα αίτια και οι συνέπειες του πολυτεμαχισμού των εθνικών γαιών;

7) Ποιοι ήταν οι λόγοι ανάπτυξης της εκμετάλλευσης των ορυχείων μετά το 1860;

8)Ορυχείο Λαυρίου-ποιες άλλες εκμεταλλεύσεις υπήρχαν μέχρι τα τέλη του 19^ου αιώνα;

9)sos.Ίδρυση εθνικής τράπεζας(1841) . Ποια ήταν η πορεία της και ποια πλεονεκτήματα είχε;

10)Βιομηχανία. Πότε εμφανίστηκαν οι πρώτες βιομηχανικές μονάδες στην Ελλάδα και ποια ήταν τα χαρακτηριστικά τους;

11)Ποια ήταν τα αίτια της μικρής ανάπτυξης της βιομηχανίας της Ελλάδας από τα τέλη του 19^ου αιώνα ως το 1913;

12)Πως και γιατί αναπτύχθηκε το οδικό δίκτυο στα τέλη του 19^ου αιώνα –αρχές του 20^ου;(ενισχυτικοί και ανασταλτικοί παράγοντες).

13) Ποια άλλα δημόσια έργα έγιναν στην Ελλάδα ως τα τέλη του 19^ου αιώνα;

14)Ποιες ήταν οι προθέσεις και ποιες οι αντιξοότητες για την ανάπτυξη του σιδηροδρόμου στην Ελλάδα;

15)Ποια ήταν η κατάσταση του δικτύου ως το 1880;

16)Ποια ήταν η προσφορά του σιδηροδρομικού δικτύου για την Ελλάδα;

17)Γιατί ο δανεισμός ήταν από τα χρόνια της επανάστασης μία σημαντική παράμετρος της λειτουργίας του ελληνικού κράτους;

18)Σε ποιους τομείς χρησιμοποιήθηκαν τα εθνικά δάνεια; Προσοχή πίνακες και πηγές που αναλύσαμε.

19)ΔΟΕ .ΟΡΙΣΜΟΣ. Τι ήταν ο ΔΟΕ και ποια τα αίτια της επιβολής του;

20)Ποιοι ήταν οι στόχοι και τα αποτελέσματα του ΔΟΕ;

21)Ποιες ήταν οι σχέσεις των Ελλήνων του εξωτερικού με το ελληνικό κράτος και για ποιους λόγους δεν επενδύουν σε αυτό έως το 1870;

22)sos.Ποια ήταν τα χαρακτηριστικά των επενδύσεων του 19^ου αιώνα;(Ποιο ήταν το κύριο μέλημα των επενδυτών);

23)sos. Ποιοι ήταν οι λόγοι και τα χαρακτηριστικά των επενδύσεων του 20^ου αιώνα; Ο ρόλος του κεφαλαίου των Ελλήνων της διασποράς.

24)Θα πρέπει να ταυτίζουμε το εξωελλαδικό κεφάλαιο (τους Έλληνες του εξωτερικού) μόνο με τους μεγάλους κεφαλαιούχους;

Γ.ΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΚΑΤΑ ΤΟΝ 20^ο ΑΙΩΝΑ.

1)Νομοθετική αντιμετώπιση του ζητήματος της μεγάλης ιδιοκτησίας.(1907-1913).

2)Η αγροτική μεταρρύθμιση 1917-1918.Τα αποτελέσματα και οι συνέπειές της.

3)Ποιοι ήταν οι παράγοντες ανάπτυξης του ελληνικού εργατικού κινήματος ; Πως εκφράστηκε αυτό;

4)Ποια νέα πολιτική αντίληψη εμφανίστηκε στην Ελλάδα την περίοδο 1910-1922;(Βενιζελισμός).

5)Ποιες ήταν οι συνέπειες των Βαλκανικών πολέμων για την Ελλάδα;

6)Η ελληνική οικονομία την περίοδο του μεσοπολέμου(1919-1939).

7)Μεγάλες επενδύσεις.

8)Συνέπειες ίδρυσης της Τράπεζας της Ελλάδος(1927)-(Λειτουργία της 1928).

Η ΔΙΑΜΌΡΦΩΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΚΟΜΜΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (1821-1936).

1)Σύνταγμα 1844(τις ερωτήσεις που έχουμε γράψει. Θεμελιώδη δικαιώματα και βασιλικές εξουσίες στο Σύνταγμα του 1844.

2)Παρακμή ξενικών κομμάτων. Κατά κόμμα και συνολικά με βάση τις ερωτήσεις που έχουμε γράψει.

3)Η <<νέα γενιά>>.  Πολύ καλά όλες τις ερωτήσεις.

4)Σύγκριση συνταγμάτων 1844-1864.(όπως τα έδωσα).

5)Πολύ καλά την οργάνωση των κομμάτων κατά το τελευταίο τέταρτο του 19^ου αιώνα με βάση τις ερωτήσεις που έχουμε γράψει.

6)Τα αιτήματα του Στρατιωτικού Συνδέσμου .Ορισμός.

7)Κόμμα φιλελευθέρων πολύ καλά τις ερωτήσεις που έδωσα.

8)Αντιβενιζελικά –αριστερά κόμματα-ΣΕΚΕ.

Προσφυγικό εισαγωγές.

1)Προσφυγικά ρεύματα ανά χώρα προέλευσης π.χ. από  Βουλγαρία , από  Ρωσία κτλ. Πολύ καλά και τις δύο εισαγωγές όπως τις αναλύσαμε.

ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΟ.

1)Η παλιννόστηση – Η περίθαλψη.

2)Ποιο ήταν το περιεχόμενο της Σύμβασης της Λοζάνης και τι θα ίσχυε για τους ανταλλάξιμους.

3)Πως αποδέχθηκαν οι πρόσφυγες την υπογραφή της Σύμβασης και ποιους εξυπηρετούσε η υπογραφή της.

4)ΕΑΠ. Ορισμός. Πολύ καλά όλες τις ερωτήσεις που γράψαμε.

5)Αγροτική –Αστική αποκατάσταση πολύ καλά.

6)Αποζημίωση και ελληνοτουρκική προσέγγιση πολύ καλά,  Συμφωνίες του 1930-Άγκυρας και τα επιμέρους της ,Σύμφωνο Φιλίας Πρωτόκολλο. Τα αποτελέσματά της οι αντιδράσεις των προσφύγων σε αυτήν. Συνδυασμός με αντιδράσεις προσφύγων στην σύμβαση της Λοζάνης.

7)Πως εκφράστηκαν οι βασικές διαφορές μεταξύ ντόπιων –γηγενών και προσφύγων; (οικονομική, πολιτική, κοινωνική ζωή.)

8)Επιπτώσεις από την άφιξη των προσφύγων στον πληθυσμό-εθνολογική σύσταση-οικονομία-πολιτισμό.

ΚΡΗΤΙΚΟ.

1.)Το έργο της πρώτης Κυβέρνησης της Κρητικής πολιτείας.(8-2-1899)

2)Τα γεγονότα της επανάστασης του Θερίσου.(πολιτική Βενιζέλου –αντίδραση Πρίγκηπα-Στάση Μ.Δυνάμεων.)

3)Το τέλος και τα αποτελέσματα της Επανάστασης του Θερίσου.

4)Αρμοστεία Ζαïμη. (1906-08).

5)Τα γεγονότα των ετών 1909-1913. Πολύ καλά. Η οριστική επίλυση του Κρητικού Ζητήματος . Πολύ καλά όλες τις διπλωματικές πράξεις που μας οδήγησαν στην ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα.

Επίσης να διαβάσετε πολύ καλά όλους τους ορισμούς που έχω δώσει καθώς και τις σημειώσεις με τις σημαντικότερες πηγές.

                            ΠΗΓΕΣ

                ΠΡΟΣΟΧΗ!

Οι  πηγές που αναφέρονται σε μαρτυρίες προσφύγων  είναι πολύ σημαντικές και θα μπορούσαν να χωριστούν σε τρεις κατηγορίες ανάλογα με το περιεχόμενό τους.

α)Μαρτυρίες προσφύγων για τις δύσκολες  συνθήκες που αντιμετώπισαν --συνάντησαν κατά την άφιξή τους στην Ελλάδα. Τόποι εγκατάστασης(παράμετροι που καθορίζουν αυτούς τους τόπους.)

β)Μαρτυρίες προσφύγων που αναφέρονται στις δυσκολίες που συνάντησαν κατά την αποκατάσταση τους (αγροτική , αστική αποκατάσταση , παράμετροι που την καθορίζουν , φορείς που την ανέλαβαν).

γ)Μαρτυρίες προσφύγων που αναφέρονται στο πως τους αντιμετώπισαν οι ντόπιοι , στις διαφορές (στην οικονομική, πολιτική, κοινωνική ζωή),που είχαν αρχικά και κατά την ενσωμάτωσή τους στην ελληνική κοινωνία.(από το κεφ.Ε  η ένταξη των προσφύγων στην Ελλάδα).

Τέλος σημαντικές πηγές ,που μπορούν να συνδυαστούν με τις παραπάνω πηγές που αναφέρονται στις μαρτυρίες προσφύγων είναι και οι πηγές που αναφέρονται τόσο στην αποζημίωση των ανταλλαξίμων(κεφ. Δ), όσο και στις συνέπειες που είχε για την ελληνική κοινωνία η ενσωμάτωση   των προσφύγων(Κεφ.Ε).

Επίσης πρέπει να προσέξουμε και τις πηγές που αναφέρονται στην αίσθηση προσωρινότητας των προσφύγων στην Ελληνική κοινωνία(σελ 149) και την αντίδρασή των προσφύγων τόσο στην Συνθήκη της Λοζάνης όσο και στην συμφωνία της Άγκυρας (10 Ιουνίου του 1930) καθώς και στο ποιους εξυπηρετούσαν οι δύο αυτές συνθήκες.

 ΠΡΟΣΟΧΗ. Θα πρέπει επίσης να έχουμε υπόψιν μας όλες τις κατηγορίες ερωτήσεων και πηγών που έχουμε πει καθώς και την δομή πηγής που έχουμε αναλύσει. Ακόμη μπορεί να χρησιμοποιήσουμε και τη μέθοδο της ίδιας αρίθμησης από την κάθε πηγή για το ίδιο ερώτημα όπως έχουμε πει.

Δεν ξεχνάμε ότι μία ερώτηση μπορεί να περιλαμβάνει 2,3, ή και 4 πηγές σε συνδυασμό με ένα πίνακα ή και μία εικόνα. Δεν αγχωνόμαστε! Διαβάζουμε καλά τις πηγές, προσέχουμε τα υποερωτήματα, βλέπουμε τι είδους πηγές έχουμε, σε ποιο κομμάτι της ύλης αναφέρονται και απαντάμε προσεχτικά όπως έχουμε μάθει συνδυάζοντας—συνθέτοντας τις πηγές με τις πληροφορίες του σχολικού βιβλίου.

ΚΑΛΟ ΔΙΑΒΑΣΜΑ !   ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ!!!  ΚΑΛΗ  ΑΝΆΣΤΑΣΗ!!

Ο ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΣΑΣ 

ΓΙΑΝΝΗΣ  ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΣ

Σενάριο διδασκαλίας για την ποίηση του Μ.Σαχτούρη(Ελεγκτής--Αποκριά

ΚΣΕ 14^Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ.

1.Ταυτότητα του σεναρίου

Τίτλος: : Τα βασικά χαρακτηριστικά της ποίησης του Μ.Σαχτούρη μέσα από δύο σημαντικά του ποιήματα και η ένταξη της σε λογοτεχνικό-λογοτεχνικά ρεύματα.

Δημιουργός: Μιχαλόπουλος  Ιωάννης.

Διδακτικά αντικείμενα: Νεοελληνική Λογοτεχνία και Πληροφορική(Διαθεματική Προσέγγιση).

Τάξη:Γ Λυκείου- θεωρητική κατεύθυνση.

Διάρκεια : 4 ώρες.

Προϋποθέσεις υλοποίησης: Εξοικείωση των μαθητών με τα ηλεκτρονικά σώματα κειμένων και τον τρόπο αναζήτησης λέξεων σε αυτά ,το διαδίκτυο, την αξιοποίηση συγκεκριμένων διαδικτυακών εργαλείων, τη χρήση επεξεργαστή κειμένου και προγράμματος παρουσίασης ,την εκπόνηση εργασιών σε ομάδες .Η υλοποίηση του συγκεκριμένου σεναρίου προϋποθέτει φυσικά την εξασφάλιση κατάλληλης υλικοτεχνικής υποδομής, όπως αίθουσα πληροφορικής ,επαρκή  αριθμό ηλεκτρονικών υπολογιστών για τους μαθητές κ.ά.

Τεχνολογικά εργαλεία που θα χρειαστούν:  Φυλλομετρητής ,διαδίκτυο ,εργαλεία γλωσσικής τεχνολογίας που υποστηρίζουν μορφολογική, σημασιολογική και γενικής δομής ανάλυση των στερεοτύπων της Ελληνικής γλώσσας ,πρόγραμμα παρουσίασης, βιντεοπροβολέας και ιστολόγιο. Συγκεκριμένα από το διαδίκτυο θα χρησιμοποιηθούν τα ψηφιακά βιβλία της νεοελληνικής λογοτεχνίας της Γ΄Λυκείου,το λεξικό λογοτεχνικών όρων της Β΄Λυκείου , το youtube,τo tagxedo-creator, η ανεμόσκαλα.

2.Σύντομη Περιγραφή.                                                                                                   

Οι μαθητές χωρισμένοι σε ομάδες θα κληθούν να  εξετάσουν μία πτυχή της ποίησης του Μίλτου Σαχτούρη .Τη μορφή τη γλώσσα, το  λεξιλόγιο ,τα εκφραστικά μέσα ,τους αφηγηματικούς τρόπους, το περιεχόμενο στηριζόμενοι σε δύο ποιήματα του , την <<Αποκριά>> και τον <<Ελεγκτή>. Στη συνέχεια θα δοθούν τα φύλλα εργασίας στις ομάδες των μαθητών και με βάση τα αποτελέσματα της αναζήτησής τους , θα προσπαθήσουν να προχωρήσουν σε συμπεράσματα σχετικά με τα βασικά χαρακτηριστικά της ποίησης  του Σαχτούρη στους τέσσερις αυτούς τομείς και την ένταξη της ποίησης του σε λογοτεχνικό-λογοτεχνικά ρεύματα.

3.Στόχοι-Σκεπτικό.

Βασικός σκοπός της υλοποίησης του σεναρίου είναι να μάθουν οι μαθητές να αξιοποιούν τις ΤΠΕ ως περιβάλλον έρευνας και   ανακαλυπτικής   μάθησης και να αποκτήσουν επίγνωση των δυνατοτήτων και των ορίων τους. Οι μαθητές εξοικειώνονται με τη διαδικασία χρήσης του Διαδικτύου για την εξυπηρέτηση συγκεκριμένων γνωστικών σκοπών  και ασκούνται στη διαχείριση πληροφοριών με ορισμένους άξονες και στόχους .Ειδικότερα στόχος του συγκεκριμένου σεναρίου είναι να προτείνει έναν πιο επαγωγικό τρόπο διδασκαλίας της νεοελληνικής λογοτεχνίας και ίσως έναν πιο ελκυστικό τρόπο εκμάθησης των χαρακτηριστικών των σύγχρονων ποιητών και των λογοτεχνικών ρευμάτων, τα οποία θα τα ανακαλύψουν οι ίδιοι οι μαθητές μέσα από την έρευνά τους και με την διακριτική επέμβαση και καθοδήγηση του διδάσκοντα.

Οι ειδικότεροι στόχοι του συγκεκριμένου σεναρίου είναι οι εξής:

Γνωστικοί στόχοι

1)Να κατανοήσουν   οι μαθητές και να αναγνωρίζουν τα βασικά χαρακτηριστικά της ποίησης του Μίλτου Σαχτούρη.

2)Να κατανοήσουν τα λογοτεχνικά ρεύματα στα οποία ανήκει η ποίηση του Μ.Σαχτούρη.

3)Να γνωρίσουν τις επιδράσεις που δέχτηκε η ποίηση του Σαχτούρη και από τη ζωγραφική καθώς και να γνωρίσουν το ρόλο του χρώματος στην ποίηση του.

4)Με βάση το περιεχόμενο των δύο ποιημάτων ,που αναφέρονται στην εποχή του εμφυλίου πολέμου να κάνουν νοηματικές προεκτάσεις και να αναφερθούν στο παρόν .

 Στόχοι σχετικά με τις ΤΠΕ.

1)Χρήση του μηχανισμού αναζήτησης με λέξεις –κλειδιά (ψηφιακός γραμματισμός).

2)Χρήση και γνωριμία με τα ψηφιακά βιβλία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας της Β και της Γ Λυκείου.

3)Ευρεία χρήση του διαδικτύου. Να αναπτύξουν πρωτοβουλίες και να αξιοποιήσουν δημιουργικά τον υπάρχοντα σχολικό χρόνο και χώρο.

 Παιδαγωγικοί στόχοι.

1)Συνεργασία μεταξύ των μαθητών της τάξης , ώστε να φτάσουν στη σωστή κατανόηση του μαθήματος ,στη σύνθεση των συμπερασμάτων και στην τελική αποτίμηση του μαθήματος αναλαμβάνοντας πρωτοβουλίες μέσα από μία πρωτότυπη διαδικασία και με τη μικρότερη συμμετοχή και καθοδήγηση του διδάσκοντα.

4. Μεθοδολογία.

1)Προσωπική εισήγηση-άμεση έκθεση –παρουσίαση των βασικών σημείων του μαθήματος (δασκαλοκεντρική μέθοδος), 2)Μαθητοκεντρική μέθοδος, ανάληψη πρωτοβουλιών από τους μαθητές 3)Ομαδοσυνεργατική μέθοδος 4)Κατευθυνόμενος διάλογος.4 Επαγωγική μέθοδος : οι μαθητές μέσα από το παραδειγματικό υλικό που θα εντοπίσουν οι ίδιοι θα φτάσουν στην διατύπωση γενικών κανόνων για την ποίηση του Μ.Σαχτούρη και τις σύγχρονες επιδράσεις της.

5.  Λεπτομερής περιγραφή της πορείας εφαρμογής του  σεναρίου.

3 ώρες

Τα δύο ποιήματα του Μ.Σαχτούρη στα οποία θα στηριχτεί το σενάριο μας θα είναι <<Η Αποκριά>>  και  << Ο ελεγκτής>>. Ως αφόρμηση μπορούμε να πούμε στα παιδιά να μεταβούν στο Tagxedo creator και να δημιουργήσουν ένα συννεφόλεξο από ό,τι τους έρχεται στο μυαλό όταν ακούνε τις λέξεις Αποκριά και Ελεγκτής,το οποίο θα  το  χρησιμοποιήσουν αργότερα όταν θα μελετήσουν τα δύο ποιήματα.

Στη συνέχεια θα ακολουθήσει μία μικρή εισήγηση του καθηγητή που θα αναφέρεται στις ποιητικές συλλογές και στα συγκεκριμένα ποιήματα του Μ.Σαχτούρη. Την ίδια στιγμή οι μαθητές θα μπορούσαν να βρουν επιπλέον πληροφορίες για τα δύο ποιήματα και τις ποιητικές συλλογές στις οποίες ανήκουν μεταβαίνοντας στην Ανεμόσκαλα μέσα από το διαδίκτυο.

 Κατόπιν οι μαθητές αφού διαβάσουν από τα ψηφιακά βιβλία των Κειμένων της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Γ             Λυκείου γενικής παιδείας το ποίημα <<Η Αποκριά>> και το βιογραφικό σημείωμα του Μ.Σαχτούρη και από το ψηφιακό βιβλίο της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας για τη θεωρητική κατεύθυνση της Γ Λυκείου το ποίημα <<Ο ελεγκτής>>, καθώς και από το ψηφιακό βιβλίο της Β΄ Λυκείου λεξικό των λογοτεχνικών όρων για τα λογοτεχνικά ρεύματα του Συμβολισμού ,σελ.175 κ.ε. και του Υπερρεαλισμού, σελ191 κ.ε. θα χωριστούν σε τέσσερις ομάδες των 5 ατόμων . 

Επίσης προτού αρχίσουν την εργασία τους μπορούν να μεταβούν στο  youtube και να ακούσουν το Μ.Σαχτούρη να απαγγέλλει το ποίημα <<Η Αποκριά>> καθώς και το <<Μίλτος Σαχτούρης κληρονόμος πουλιών 1.1. για τον <<Ελεγκτή>>.

Στη συνέχεια η κάθε ομάδα θα έχει ένα φύλλο εργασίας με στοχευμένες ερωτήσεις σχετικά με τη μορφή τη γλώσσα το λεξιλόγια των ποιημάτων (1ομάδα),με τα εκφραστικά μέσα(2 ομάδα), με τους αφηγηματικούς τρόπους ,αφηγηματικές τεχνικές(3 ομάδα) και το περιεχόμενο των δύο ποιημάτων (4 ομάδα). Όλες οι ομάδες θα μελετήσουν και τα δύο ποιήματα και θα απαντήσουν στις ερωτήσεις. Με αυτόν τον τρόπο θα εξασκηθούν και στη σύγκριση κειμένων και θα φτάσουν τόσο στον παιδαγωγικό μας στόχο που είναι να συνεργαστούν αλλά και στους γνωστικούς μας στόχους που είναι που είναι να ανακαλύψουν ορισμένα χαρακτηριστικά της ποίησης του Μ.Σαχτούρη με βάση αυτούς τους τέσσερις τομείς και να εντάξουν την ποίησή του σε λογοτεχνικό-α ρεύματα.

.

 

4^η ώρα.

Κατευθυνόμενος διάλογος. Συζήτηση , σύνθεση των εργασιών σε ένα τελικό power point καταγραφή των τελικών συμπερασμάτων μας για την ποίηση του Μ.Σαχτούρη τις επιρροές που δέχτηκε,τα λογοτεχνικά ρεύματα στα οποία ανήκει, τα σύγχρονα μηνύματά της. Επίλυση αποριών .Κλείνουμε με το πολύ ωραίο  video από την ιστοσελίδα των e-φιλολογικών θεμάτων. http://dimichri65.blogspot.gr/2012/12/blog-post.html , το οποίο  θα μας δώσει τη δυνατότητα για τη σύνδεση παρελθόντος- παρόντος καθώς επίσης θα μας κάνει να προβληματιστούμε για την ελληνική κοινωνία και τις δυσκολίες που συναντά σήμερα ο Ελληνικός λαός. Επίσης οι μαθητές χρησιμοποιώντας το εργαλείο gloster θα μπορούσαν να φτιάξουν μία ψηφιακή αφίσα με τα κύρια σημεία της ποίησης του Μ. Σαχτούρη και να την αναρτήσουν στο ιστολόγιο της τάξης τους. 

 

6.Αποτιμήση-Κριτική –Προεκτάσεις Επέκτασης.

Η εφαρμογή του σεναρίου κινητοποίησε τους μαθητές ,που επέδειξαν μεγαλύτερη προσοχή και ενδιαφέρον για τη νεοελληνική λογοτεχνία έχοντας ως κίνητρο την ποίηση ενός μοντέρνου ποιητή .Συμμετείχαν ενεργά στη μαθησιακή διαδικασία κι επέδειξαν ευρηματικότητα και δημιουργικότητα τόσο στην αναζήτηση ,οργάνωση και παρουσίαση του υλικού, όσο και στην επίλυση προβλημάτων. Η αξία του διδακτικού σεναρίου επικεντρώνεται κυρίως στο ότι έδωσε την δυνατότητα στους μαθητές να συνεργαστούν να δημιουργήσουν και να έρθουν κοντά στη νεοελληνική λογοτεχνία με έναν  πιο ευχάριστο τρόπο. Βέβαια θα πρέπει να υπογραμμίσουμε ότι προκειμένου να βγει ο καθηγητής από τον άχαρο ρόλο του απλού διεκπεραιωτή της ύλης του μαθήματος θα πρέπει να αλλάξουν τα  σχολικά προγράμματα και να δοθεί ο χρόνος και οι δυνατότητες για τέτοιου είδους δράσεις.

7.ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1.Επιμορφωτικό υλικό για τη εκπαίδευση των επιμορφωτών στα Πανεπιστημιακά Κέντρα Επιμόρφωσης, Τεύχος 3:Κλάδος ΠΕΟ2,Β΄ Έκδοση Αναθεωρημένη και Βελτιωμένη, Πάτρα 2011.

2..Βέτσιος Ελευθέριος-Κολίτση Φιλοθέη, Σενάριο που αφορά τη διδασκαλία της νεοελληνικής λογοτεχνίας με τη χρήση ΤΠΕ. https: //sites google.com/site/evetsios/didaktika –senaria.

ΦΥΛΛΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

<< Αφού διαβάσετε στο ψηφιακό βιβλίο της Γ΄ λυκείου νεοελληνική λογοτεχνία γενικής παιδείας το ποίημα <<Η Αποκριά>> και το βιογραφικό σημείωμα του  Μ.Σαχτούρη  και από το ψηφιακό βιβλίο της Γ’ Λυκείου θεωρητικής κατεύθυνσης το ποίημα < Ο Ελεγκτής>>,  να απαντήσετε στα παρακάτω φύλλα εργασίας.

 

 

1 ^οΦΥΛΛΟ (μορφή-γλώσσα  των ποιημάτων).

1. Να μελετήσετε τη μορφή των δύο ποιημάτων(στροφές, στίχος, ομοιοκαταληξία)

2.α)Η γλώσσα των δύο ποιημάτων  είναι η απλή δημοτική και ο λόγος λιτός. Βάση του λόγου του Σαχτούρη είναι το ρήμα και το ουσιαστικό . Να επιβεβαιώσετε την παραπάνω θέση με τρία παραδείγματα από κάθε ποίημα.

β)Η σχολιαστεί η γλωσσική μορφή του τίτλου των δύο ποιημάτων.

3. Να παρατηρήσετε και να χρωματίσετε τη συνύπαρξη και την σύνταξη των λέξεων στα δύο ποιήματα.

4.Με βάση τις απαντήσεις σας  να καταγράψετε σε  μία παρουσίαση power point τα συμπεράσματά σας για τα χαρακτηριστικά της ποίησης του Μ.Σαχτούρη όσον αφορά τη μορφή ,τη γλώσσα και το λεξιλόγιο . Σε ποιο ή ποια λογοτεχνικά ρεύματα θα  την εντάσσατε;

2^ο ΦΥΛΛΟ(εκφραστικά μέσα των ποιημάτων)      

1. Να  εντοπίσετε δύο εκφραστικά μέσα από κάθε ποίημα.

2.Ποιο πιστεύετε ότι είναι το κυρίαρχο εκφραστικό μέσο στην ποίηση του Μ.Σαχτούρη και γιατί; Πως παρουσιάζεται αυτό; Να αναφέρετε από δύο παραδείγματα από κάθε ποίημα.

3. Πως λειτουργούν τα σύμβολα στα δύο ποιήματα; Κατά την απάντησή σας να δώσετε βαρύτητα στον συμβολικό χαρακτήρα των χρωμάτων στην ποίηση του Σαχτούρη. Να μεταβείτε στο διαδίκτυο να βρείτε τον πίνακα του Π.Πικάσο <<Γκουέρνικα > και να συγκρίνετε τα χρώματα και τα σύμβολα με τα οποία οι δύο καλλιτέχνες παρουσιάζουν την φρίκη του πολέμου.

4. Με βάση τις απαντήσεις σας να καταγράψετε σε  μία παρουσίαση power point τα συμπεράσματά σας για τα χαρακτηριστικά της ποίησης του Μ.Σαχτούρη όσον αφορά τα εκφραστικά μέσα . Σε ποιο ή ποια λογοτεχνικά ρεύματα θα  την εντάσσατε;

3^Ο ΦΥΛΛΟ(αφηγηματικοί τρόποι –τεχνικές  των ποιημάτων)

1.Ποια είναι η οπτική γωνία του αφηγητή στα δύο ποιήματα;

2. Πως παρουσιάζεται το ποιητικό εγώ μέσα στα δύο ποιήματα;

3.Τι πετυχαίνει ο ποιητής με τις αφηγηματικές επιλογές που κάνει στα δύο ποιήματα;

4.Με βάση τις απαντήσεις σας να καταγράψετε σε  μία παρουσίαση power point τα συμπεράσματά σας για τα χαρακτηριστικά της ποίησης του Μ.Σαχτούρη όσον αφορά τους αφηγηματικούς τρόπους και τις αφηγηματικές τεχνικές . Σε ποιο ή ποια λογοτεχνικά ρεύματα θα  την εντάσσατε;

4^ΟΦΥΛΛΟ(το περιεχόμενο των ποιημάτων)

1.Ποια πιστεύετε ότι είναι τα μηνύματα που θέλει να μας περάσει ο ποιητής στα δύο ποιήματα;

2 Ποια σταθερά θέματα και κοινά μοτίβο μπορείτε να βρείτε μέσα από τα δύο ποιήματα; Να τα χρωματίσετε χρησιμοποιώντας διαφορετικά χρώματα για το καθένα.

3. Ποια είναι η σχέση της ποίησης και του ποιητή με την κοινωνική πραγματικότητα έτσι όπως παρουσιάζεται μέσα  από τα δύο ποιήματα;

4.Με βάση τις απαντήσεις σας να καταγράψετε σε  μία παρουσίαση power point τα συμπεράσματά σας για τα χαρακτηριστικά της ποίησης του Μ.Σαχτούρη όσον αφορά το περιεχόμενο  Σε ποιο ή ποια λογοτεχνικά ρεύματα θα  την εντάσσατε; Ακόμη να καταγράψετε και τις αντιλήψεις του ποιητή για το χρέος του ποιητή απέναντι στην κοινωνία.

Σημείωση: Απαραίτητη προϋπόθεση για να απαντήσουν οι μαθητές στα φύλλα εργασίας είναι φυσικά και η διακριτική βοήθεια του καθηγητή κυρίως για το 2 και το 4.