ΙΣΤΟΡΙΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΗΓΩΝ ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ (σελ.12 σχ.βιβλίου).

 

Παράδειγμα ανάλυσης πηγών με βάση τη συνθετική μέθοδο-δημιουργία δομής  πηγής. Έχουμε δύο ερωτήματα και δύο παραθέματα.

 Θα ονομάσουμε Κείμενο Α την πηγή του σχολικού βιβλίου με τίτλο, Η  γένεση των θεμάτων και η καθιέρωση της  Ελληνικής (σελ.12) , και  Κείμενο Β  την πηγή του σχολικού βιβλίου με τίτλο:  Ο στρατιώτης- αγρότης  και οι υποχρεώσεις του(τέλη 8^ου αι.).(σελ.13). Για να καταλάβουμε πώς θα γίνει η σύνθεση της πηγής θα βάλουμε αριθμούς στα κομμάτια που θα χρησιμοποιήσουμε από το σχολικό βιβλίο και γράμματα στις πληροφορίες που θα αντλήσουμε από τις πηγές.

ΕΡΩΤΗΜΑ: Αξιοποιώντας τις γνώσεις σας από το σχολικό βιβλίο και τις πληροφορίες από τα κείμενα Α και Β  να αναφερθείτε στην δημιουργία των θεμάτων και στη σημασία  τους για την οργάνωση του Μεσοβυζαντινού κράτους.

Ξεκινάμε με την εισαγωγή από το σχολικό βιβλίο:

1.<< Για την αποτελεσματικότερη………….στρατηγός>>.

α. Από το Κείμενο Α . Χρησιμοποιούμε την συνδετική φράση όπως χαρακτηριστικά αναφέρει και το παράθεμα Α και αξιοποιούμε τις πληροφορίες της πηγής << επειδή  η επικράτεια ………τάγματα>>. Φυσικά δεν το αντιγράφουμε αλλά κάνουμε την αναφορά με δικά μας λόγια.  Δηλαδή όπως χαρακτηριστικά αναφέρει και το παράθεμα Α  επειδή η αυτοκρατορία βρισκόταν σε κρίσιμη κατάσταση και προφανώς από τις επιδρομές των εχθρών  τόσο στην Ανατολή όσο και στη  Δύση , τα σύνορά της είχαν περιοριστεί ήδη από την εποχή του Αυτοκράτορα Ηράκλειου, οι διάδοχοί του αναγκάστηκαν να την χωρίσουν σε μικρότερα τμήματα , χωρίζοντας τα μεγάλα στρατιωτικά τάγματα.

2. Στη συνέχεια επιστρέφουμε στις πληροφορίες του σχολικού βιβλίου. Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την φράση κατά την ιστορική εξέλιξη οι στρατιώτες…………Χερσόνησο.(γράφουμε αυτούσιες τις πληροφορίες του σχολικού βιβλίου).

β. Από το Κείμενο Β. Αξιοποιούμε τις πληροφορίες της πηγής <<ο χιλίαρχος……….οργή του>>.   Η πηγή επιβεβαιώνει τις πληροφορίες του σχολικού βιβλίου καθώς παρουσιάζει χαρακτηριστικά την περίπτωση του στρατιώτη Μουσούλιου που δεν είχε φροντίσει το άλογό του και σε επιθεώρηση που έκαναν οι στρατιωτικοί αξιωματούχοι το άλογό του ψόφησε με αποτέλεσμα να τον επιπλήξουν πολύ αυστηρά.(μπορούμε να αναφέρουμε ότι το γεγονός έγινε κοντά στην πόλη Άμνια στο θέμα Παφλαγονίας λίγο πριν τη  σύγκρουση με τους Άραβες).

Στη συνέχεια θα πρέπει να προσέξουμε και να παρατηρήσουμε ότι για τη σημασία του θεσμού των θεμάτων περισσότερες πληροφορίες μας δίνει το σχολικό βιβλίο. Άρα για να απαντήσουμε θα πρέπει να παραθέσουμε αυτούσια τα κομμάτια του σχολικού βιβλίου που αναφέρονται στις συνέπειες του θεσμού.

3.<< Τα νέα διοικητικά μέτρα ………. αύγουστος>>.

γ. Στο τέλος αξιοποιούμε και την πληροφορία από το κείμενο Α. <<εγκαταλείποντας  ………..τα Ελληνικά>>.

 Αυτή τη μεγάλη συνέπεια που είχε η δημιουργία των θεμάτων  δηλαδή τον εξελληνισμό του κράτους και την ευρεία χρήση της  ελληνικής γλώσσα εις βάρος της Λατινικής επιβεβαιώνει και το κείμενο Α.(εγκαταλείποντας …..Ελληνικά).

Έτσι η δομή της πηγής της πηγής θα είναι η εξής :  1  α  2  β  3  γ.

Σημείωση: Αυτό που ξεχωρίζει τις πηγές από ένα απλό πληροφοριακό υλικό είναι η αξιολόγησή τους . Στα επόμενα μαθήματα θα την εντάξουμε στην ανάλυση των πηγών μας.