Σχεδιαγράμματα--εκθέσεις για γ΄ λυκείου

Οι εκθέσεις αυτἐς μπορούν να αξιοποιηθούν , αφού ενταχθούν  σε επικοινωνιακό πλαίσιο.

                       ΒΙΑ ΚΑΙ ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ
«Στην εποχή μας παρατηρείται έξαρση της βίας και της εγκληματικότητας. Να εντοπίσετε τα αίτια του φαινομένου και να προτείνετε μέτρα για τον περιορισμό του κακού».

ΔΙΕΡΕΎΝΗΣΗ   ΘΕΜΑΤΟΣ.

Κύρια έννοια : ΕΞΑΡΣΗ ΤΗΣ ΒΙΑΣ

Δευτερεύοντες έννοιες :

            α) αίτια

            β) μέτρα

            γ) προλήψεις

 

ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ

            Τι είναι βία, το εγκληματικότητα. Διάκριση των εννοιών. Είδη βίας (εκδηλώσεις). Έξαρση του φαινομένου. Σύνδεση με την κοινωνία.

            Αναμφίβολα τη σημερινή κοινωνία που ζούμε καθώς η προσωπικότητα του ατόμου έχει υποβαθμιστεί και οι ηθικές αξίες έχουν καταρρακωθεί παρατηρείται μία έξαρση της βίας και της εγκληματικότητας.     

Η βία είναι μια προχωρημένη έκφραση της ανθρώπινης επιθετικότητας.

Εγκληματικότητα έχουμε όταν η βία πάρει τη μορφή του εγκλήματος, όταν δηλαδή καταλήξει, ακόμα και όταν είχε πρόθεση να καταλήξει αλλά δεν κατέληξε.

            Η εγκληματικότητα προϋποθέτει τη βία ενώ η βία μπορεί να μη φτάσει στο έγκλημα.

            Η βία στις σύγχρονες μεγαλουπόλεις εκφράζεται με πολλούς τρόπους. (Η βία στο δρόμο, που εκδηλώνεται με τις καταστροφές αυτοκινήτων και αρπαγές τσαντών, η βία στα γήπεδα). Υπάρχουν οι ληστείες τραπεζών και καταστημάτων, βομβιστικές ενέργειες, εμπρησμοί, βιασμοί, σεξουαλικά εγκλήματα, αεροπειρατείες, πολιτικές δολοφονίες και πνευματική βία.

 

Συνδετική παράγραφος

            Η βία ως κοινωνικό φαινόμενο είναι πολύ παλιό. Στις μέρες μας όμως βρίσκεται σε έξαρση γιατί και τα αίτια που τη γενούν πολλαπλασιάστηκαν και οι παράγοντες που την ευνοούν γίνονται περισσότεροι.

            Κατακλύζει τη σύγχρονη εποχή μας και δε μας επιτρέπει πια να είμαστε και να αισθανόμαστε ασφαλείς ούτε στο δρόμο ούτε στα μέσα συγκοινωνίας (επίγεια, θαλάσσια, εναέρια) αλλά και ούτε και μέσα στο σπίτι μας.

 

 

 

ΚΥΡΙΟ ΘΕΜΑ

 

Α. ΑΙΤΙΑ

α) Δεν είναι θέμα γονιδίων αλλά κοινωνικό φαινόμενο.

 

β) Η κοινωνική εξέλιξη που δρα άλλοτε αρνητικά και άλλοτε θετικά στη γέννηση της βίας π.χ. όσο αφορά τα σεξουαλικά εγκλήματα μείωση λόγω της ανάπτυξη σχέσεων πιο ελεύθερων μεταξύ των δύο φύλλων -απομυθοποίηση του σεξ- έδρασε αρνητικά στη γένεση των σεξουαλικών εγκλημάτων όπως αποδεικνύεται από στατιστικές που έγιναν.

            Αυτό δε μας δίνει το δικαίωμα να ελπίζουμε ότι το ίδιο θα συμβεί και με τις άλλες μορφές της βίας και της εγκληματικότητας για τον απλούστατο λόγο ότι οι κοινωνικές εξελίξεις τις ευνοούν. Τέτοιες αλλαγές μπορεί να είναι :

 

γ) Αύξηση ανεργίας ή φτώχιας.

 

δ) Άδικη κατανομή των αγαθών (κοινωνική αδικία) (από τη μία αφθονία, κορεσμός - από την άλλη απελπιστική ένδεια)

 

ε) Αθέμιτος πλουτισμός και η επίδειξη του.

Όπως λέει και ο θυμόσοφος λαός : δούλεψε να φας και κλέψε να’χεις. Η επίδειξη του αθέμιτου πλουτισμού κάνει τους νέους αδίστακτους στη χρήση βίας για ν’αποκτήσουν και αυτοί χρήματα για επίδειξη ή για διασκέδαση έστω για μια βραδιά, αν όχι για πολλές ή για όλες.

 

στ) Φθορά και ξεπεσμός θεσμών και ιδανικών

Παράλληλα με το ένα, το πρώτο και το μέγα ιδανικό, που γκρέμισε όλα τα’άλλα και ορθώθηκε με θράσος στη θέση τους, το ιδανικό του καταναλωτισμού, συμβάλλουν με τη σειρά τους στην εγκληματογέννεση του καιρού μας.

 

ζ) Η προβολή του καταναλωτισμού ως ιδανικού

 

 

η) Η τηλεόραση και ο κακός τύπος

Δηλαδή η διαφήμιση του εγκλήματος μέσα από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης.

            Η τηλεόραση ωραιοποιώντας τη ζωή προωθώντας τον καταλωτισμό ως τρόπο ζωής και εξοικειώνοντας τον τηλεθεατή και μάλιστα το νέο με τη βία και το ΄έγκλημα ως πράξεις κοινές και καθημερινές ´ ο δεύτερος ωραιοποιώντας τους δράστες των εγκλημάτων.

 

θ) Στη σύγχρονη μεταβιομηχανική κοινωνία η αδιαφορία για τον συνάνθρωπο θεωρείται φυσιολογική συμπεριφορά.

 

Κριτική παράγραφος

            Η βία είναι πλέον όχι η απελπισμένη προσπάθεια του φτωχού για να χορτάσει την πείνα του όπως ο Γιάννης - Αγιάννης των Αθλίων, είναι μία έκφραση του ανταγωνισμού στη σύγχρονη κοινωνία αναγκαίος όρος για την άνοδο του επιπέδου ζωής.

            Αν υπάρχει στη σύγχρονη βία μία αγωνία είναι η αγωνία της απόλαυσης κάποιου υλικού αγαθού, η αγωνία μιας ικανοποίησης κάποιου πάθους, όπως το πάθος των ναρκωτικών ή η αγωνία της εκδίκησης μιας κοινωνίας άδικης.

            Οι νέοι δε βρίσκουν κανένα άλλο μέσο αντίδρασης εκτός από τη βία πιστεύοντας πως έτσι θα τρομοκρατήσουν το κατεστημένο.

 

Β. ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΤΗΝ ΕΥΝΟΟΥΝ

α) Η πολυάνθρωπη (και απάνθρωπη) πόλη.

β) Η ανεπάρκεια των καταδιωκτικών αρχών.

γ) Η τεχνολογία.

 

Πολυάνθρωπη, απομονωτική, αλλοτριωτική δαιδαλώδης πόλη μέσα στην οποία διαφεύγει ο δράστης, η τεχνολογία που έχει στη διάθεσή του για την πράξη και σχετικά μικρές ποινές των συλλαμβανομένων, η αναποτελεσματικότητα των μέτρων των οργάνων της τάξεως ή η ανεπάρκειά τους σε αριθμούς κάποτε μάλιστα και η πλημμελής άσκηση του έργου τους, είναι μερικοί από τους παράγοντες αυτούς.

Γ. ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΛΗΨΗΣ

α) Προληπτικά : καλύτερη τηλεόραση, καλύτερη κοινωνία, καλύτερη παιδεία, νέες πολιτικές επιλογές.

β) Κατασταλτικά : ενίσχυση των αρμοδίων φορέων.

 

Προληπτικά : η άρση των αιτιών προϋποθέτει :

 

Καλύτερη τηλεόραση : Να χρησιμοποιήσουμε τα μαζικά μέσα επικοινωνίας και πληροφοριών για να διαδώσουμε και να διαθέσουμε σ’όλους περισσότερες γνώσεις, περισσότερη δηλαδή πολιτιστική καλλιέργεια. Να επιδιώξουμε την καλλιέργεια εκείνη που συντελεί στην αύξηση των γνώσεων μας για τη φύση και την κοινωνία και που μας βοηθά να συνειδητοποιήσουμε τις δυσκολίες που οφείλουμε να ξεπεράσουμε για να μεταμορφώσουμε τον κόσμο.

 

Καλύτερη κοινωνία : Δεν είναι δυνατό να μεταβάλλουμε τον κόσμο αν δε ξέρουμε καλά την κοινωνία στην οποία ζούμε και αν δε γνωρίζουμε ακριβώς πως και πότε να τη μεταμορφώσουμε. Χτυπώντας γροθιές στο τραπέζι, καταστρέφοντας και λεηλατώντας δεν είναι δυνατό να έχουμε αυτή την αλλαγή. Δεν είναι ούτε οι βόμβες, ούτε τα πυροβόλα όπλα, τα μέσα εκείνα που μεταβάλλουν την ιστορία, αλλά η νοημοσύνη, η λογική, η διαλεκτική με μία λέξη, η πνευματική καλλιέργεια και μερικές φορές η φαντασία.

            Να λοιπόν ποια θα πρέπει να είναι η χρησιμότητα των μέσων μαζικής ενημέρωσης : η χρησιμότητα των απεριορίστων δυνατοτήτων του ραδιοφώνου και της τηλεόρασης που συνεχώς αναπτύσσεται για τη διανομή στις μάζες της, ολοκληρωτικής πνευματικής μόρφωσης, η χρήση δηλαδή των μέσων αυτών όχι μόνο για τη μεταβίβαση γνώσεων, αλλά και για την εκμάθηση των τρόπων κατανόησης.

Καλύτερη παιδεία : Θα πρέπει να παρουσιάζονται στους νέους υποδείγματα ανθρώπων με υψηλό πνευματικό περιεχόμενο (όχι βέβαια υποδείγματα με συσσωρευμένες γνώσεις μόνο) για να τους βοηθήσουμε να φανταστούν άλλους τρόπους ύπαρξης, δράσης και δημιουργίας της δικής τους ζωής.

 

Διαφορετικές πολιτικές επιλογές και προσανατολισμούς : Θα έχουν στόχο μία κοινωνία περισσότερο ανθρωποκεντρική, όπου οι άνθρωποι θα ευτυχούν, όχι μια κοινωνία όπου οι ευτυχισμένοι άνθρωποι κάθε μέρα λιγοστεύουν.

 

Κατασταλτικά μέτρα : Ενίσχυση των αρμοδίων φορέων με την καθιέρωση κινήτρων.

 

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

            Τα πλημμελή μέτρα του κράτους μεγαλώνουν αντί να μειώνουν το αίσθημα ανασφάλειας του πολίτη που προσανατολίζεται σε μέτρα και μηχανισμούς αυτοάμυνας - άμεση αντίδραση μια ελπίδα για την ανθρωπότητα.

            Αντί όλων αυτών το κράτος περιορίζεται σ’ένα διαρκώς επαναλαμβανόμενο «εκσυγχρονισμό» των οργάνων και των «μηχανισμών» πάταξης και «πρόληψης» της βίας στη χώρα, ένα εκσυγχρονισμό που καθημερινά αποδεικνύεται αναποτελεσματικότερος.

            Γι’αυτόν το λόγο και κάθε μέρα μεγαλώνει το αίσθημα της ανασφάλειας των πολιτών. Κανείς πια δε νιώθει ασφαλής πουθενά, γι’αυτό και σπεύδει να αγοράσει τουλάχιστον κλειδαριές ασφαλείας για το σπίτι του και αντικλεπτικό σύστημα για το αυτοκίνητό του.

            Αν δεν αρχίσουμε σήμερα, να κάνουμε κάτι με τα μέσα που διαθέτουμε, αύριο θα είναι, πιθανόν, πολύ αργά. Μας μένει κάποια ελπίδα, γιατί υπάρχει μία πραγματική δυνατότητα για τον άνθρωπο να ξαναγίνει ο ίδιος του ο εαυτός του και να χτίσει μία ανθρωπινότερη κοινωνία.

τές μπορούν να αξιοποιηθούν ,  αφού ενταχθούν σε επικοινωνιακό πλαίσιο.